ΕΦΗΒΕΙΑ ΚΑΙ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΟΤΗΤΑ

Η εφηβεία είναι η κρίσιμη εποχή των αλλαγών για ένα άτομο σε ψυχικό, συναισθηματικό και σωματικό επίπεδο. Ο έφηβος ανακαλύπτει ανάγκες και θέλω, τα οποία μπορεί να μην είχε παρατηρήσει έως εκείνη τη στιγμή. Πολλά θέματα τον απασχολούν και τον προβληματίζουν, με ένα από αυτά να είναι η σεξουαλική του ταυτότητα.

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΤΟΤΗΤΑ

Η σεξουαλική, συναισθηματική και ψυχική ωρίμανση ενός εφήβου δεν επιτυγχάνεται από την πρώιμη εφηβεία και πολλές φορές δεν ολοκληρώνεται ακόμα και στη νεαρή ενήλικη ζωή. Ειδικά αν υπάρχει πρόωρη σωματική και ορμονική ανάπτυξη, ο έφηβος μπορεί να νιώσει συναισθήματα, όπως ντροπή, θυμό, ακόμα και ενοχές. Η σκέψη του και οι σωματικές του ανάγκες τρέχουν, χωρίς εκείνος πολλές φορές να είναι ακόμα έτοιμος για να τις αντιμετωπίσει, γι’ αυτό και πολλές φορές κάνει ριψοκίνδυνες επιλογές, μιας και κυριαρχεί η παρορμητικότητά του.

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΣΜΟΙ

Το να πειραματίζεται ένας έφηβος σε διάφορους τομείς, μέσα σε αυτούς και οι σεξουαλικές πράξεις, είναι ιδιαίτερα σύνηθες. Με αυτόν τον τρόπο, προσπαθεί να βρει τι προτιμά, με ποιο τρόπο και σε ποιο φύλο. Πολλές είναι και οι φορές που ο έφηβος προχωρά σε πειραματισμούς για να ξεσπάσει την ένταση που σωματικά έχει συσσωρεύσει και ψάχνει να τη διοχετεύσει με κάποιο τρόπο.

ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΕΣ ΕΠΑΦΕΣ ΚΑΙ ΣΤΙΓΜΑ

Ακόμα και τώρα, στον σύγχρονο κόσμο, σε ιδιαίτερα κλειστές κοινωνίες, η σεξουαλική επαφή αποτελεί ταμπού. Και το γεγονός ότι δε μιλούν για αυτή οι γονείς στα παιδιά, μπορεί να προκαλέσει στους εφήβους που την επιθυμούν ντροπή, ενοχές και άγχος αποδοχής. Για αυτό είναι πολύ σημαντικό, όπως θα αναφερθεί και παρακάτω, η ανοιχτή συζήτηση από τους γονείς, αλλά και από το σχολείο, σε ό,τι απορίες έχει ο έφηβος πάνω στο κομμάτι των σεξουαλικών πράξεων.

ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΑ ΚΑΙ ΔΥΣΚΟΛΙΑ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗΣ ΣΕΞΟΥΑΛΙΚΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ

Προς το τέλος της πρώιμης εφηβείας, το άτομο αρχίζει να αναγνωρίζει από ποιο φύλο ελκύεται περισσότερο. Όταν δεν υπάρχει σεβασμός, κατανόηση και ευκαιρίες συζήτησης στο οικογενειακό, φιλικό και σχολικό περιβάλλον, ένας έφηβος που ελκύεται από άτομα του ίδιου φύλου, από τα 2 φύλα ή από κανένα, έρχεται αντιμέτωπος με το αίσθημα της απόρριψης. Η χαμηλή αυτοπεποίθηση και αυτοεκτίμηση που προκύπτουν από ένα τέτοιο γεγονός, μπορεί να μετατραπεί σε θυμό απέναντι στον εαυτό του και τους γύρω του.

ΤΙ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ Η ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΓΙΑ ΟΛΑ ΑΥΤΑ;

Το πιο σημαντικό κομμάτι πάνω στο οποίο μπορεί να δουλέψει ο γονιός για να βοηθήσει το παιδί του να χτίσει μια προσωπικότητα με αυτοπεποίθηση και υψηλή αυτοεκτίμηση είναι η συζήτηση. Αυτή, σε συνδυασμό με σεβασμό, αγάπη και κατανόηση, είναι το κλειδί για όλες τις ιδιαίτερες περιόδους που μπορεί να περάσει ένα παιδί ή ένας έφηβος. Όταν ο έφηβος νιώθει πως μπορεί να ακουστεί, να συζητήσει και να μην κριθεί, τότε μπορεί να κάνει υγιείς επιλογές για τον εαυτό του και να προστατεύεται από αυτοκαταστροφικές συμπεριφορές σε κάθε επίπεδο, πόσο μάλλον στο κομμάτι της σεξουαλικότητας.

Η αντίδραση που θα λάβει από τους γονείς του στο κομμάτι αυτό, θα διαμορφώσει το πώς θα δει ο ίδιος τον εαυτό του και πώς θα πιστεύει ότι τον βλέπουν και οι γύρω του. Το να νιώσει αποδεκτός και ασφαλής μέσα στην οικογένειά του είναι το πιο σημαντικό κομμάτι από όλα. Η ήρεμη συζήτηση με ενσυναίσθηση και κατανόηση είναι το κλειδί σε όλα αυτά.

ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΕ ΕΙΔΙΚΟ

Η επίσκεψη σε κάποιον ψυχολόγο, χρειάζεται να γίνει μόνο, αν το θέλει ο ίδιος έφηβος. Αν θέλει δηλαδή να διερευνήσει την ταυτότητά του, τα θέλω του, τις ανάγκες του, τις προτιμήσεις του και γενικότερα τον εαυτό του. Είναι μεγάλο λάθος από τους γονείς να τον πιέσουν για να του αλλάξουν γνώμη όσον αφορά τις προτιμήσεις του. Μέσα λοιπόν από συναντήσεις με κάποιον ειδικό, εφόσον ο ίδιος έφηβος το επιθυμεί, θα μπορεί να ανακαλύψει πτυχές του εαυτού του με τον καλύτερο για εκείνον δυνατό τρόπο και να νιώσει άνετα με τη σεξουαλική του ταυτότητα.

Μαρούσα Μελισσαράτου

Κλινική Ψυχολόγος

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Braeken, D., & Cardinal, M. (2008). Comprehensive sexuality education as a means of promoting sexual health. International Journal of Sexual Health, 20(1-2), 50-62.

Eisenberg, M. E., Bernat, D. H., Bearinger, L. H., & Resnick, M. D. (2008). Support for comprehensive sexuality education: Perspectives from parents of school-age youth. Journal of adolescent health, 42(4), 352-359.

Παπαλεοντίου-Λουκά, Ε. (2018). Ψυχική Υγεία Παιδιού και Εφήβου. Αθήνα: Εκδόσεις Αρμός

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΚΑΙ ΕΦΗΒΕΙΑ