ΧΑΡΙΣΜΑΤΙΚΑ ΠΑΙΔΙΑ & ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
Σκοπός της διαφοροποιημένης διδασκαλίας είναι η ποιοτική ανάπτυξη των ικανοτήτων, σε προγράμματα και παρεμβάσεις που στοχεύουν στην ανάπτυξη της προσωπικότητας, ώστε να επιτευχθεί η ολόπλευρη ανάπτυξη κάθε μαθητή. Η διαφοροποίηση είναι μια διαδικασία συνεχούς προσαρμογής του Αναλυτικού Προγράμματος και της διδασκαλίας στο πλαίσιο της τάξης. Με τον τρόπο αυτό, παρέχονται μοναδικές μαθησιακές ευκαιρίες και ποικιλία διδακτικών προσεγγίσεων, ανάλογα με την ετοιμότητα, τα ενδιαφέροντα και το μαθησιακό προφίλ των μαθητών της τάξης. Με την παρέμβαση του εκπαιδευτικού στο κοινό Αναλυτικό Πρόγραμμα προτείνονται αλλαγές στο περιεχόμενο, στις μεθόδους, στο πλαίσιο της διδασκαλίας καθώς και στις δραστηριότητες που αναπτύσσουν οι μαθητές μεταξύ τους. Φυσικά, το εγχείρημα αυτό ενέχει ορισμένες προκλήσεις, καθώς η δομή που υφίσταται στα σημερινά σχολεία παρεμποδίζει την υλοποίησή του.
ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΚΑΙ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ
Είναι ωφέλιμο να ληφθούν υπόψη συγκεκριμένες παράμετροι και προϋποθέσεις για τον επιτυχή σχεδιασμό της διαφοροποιημένης διδασκαλίας σε σχέση με τους χαρισματικούς μαθητές. Κύριο μέλημα είναι αυτή η διαφοροποίηση να γίνεται με τέτοιο τρόπο, ώστε να μην εξυπηρετούνται μόνο οι ανάγκες των χαρισματικών μαθητών, αλλά να καλύπτονται οι ανάγκες και των υπολοίπων, με κατάλληλες πρακτικές διδασκαλίας και αξιολόγησης για τη βελτιστοποίηση της μάθησης. Λόγω έλλειψης πληροφοριών και γνώσεων, είναι σημαντικό οι εκπαιδευτικοί να ενημερώνονται και να επιμορφώνονται σε θεματικές ενότητες που σχετίζονται με τους χαρισματικούς μαθητές, ούτως ώστε να είναι σε θέση να αξιοποιούν τις δυνατότητές τους ως μέσο διδασκαλίας για όλους. Επίσης, να μπορεί να εμπλουτίζει και να εισάγει τα ενδιαφέροντα των χαρισματικών μαθητών, ώστε να δημιουργείται ένα περιβάλλον «προκλήσεων» που να εμποδίζει την υποεπίδοση. Μια διαφοροποιημένη διδασκαλία αποτελεί ένα «σύστημα παραγόντων» και ισοδυναμεί με τη διαφοροποίηση περιεχομένου, τη διαφοροποίηση της διαδικασίας και διαφοροποίηση του αποτελέσματος.
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΚΑΙ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
Αναφορικά με το περιεχόμενο χρειάζεται να είναι εμποτισμένο με περισσότερες αφηρημένες έννοιες, περίπλοκες ορολογίες και να διαθέτει έναν ποικιλόμορφο χαρακτήρα από το κανονικό Αναλυτικό Πρόγραμμα. Με τον τρόπο αυτό προστίθενται θεματικές ενότητες που επιτρέπουν εμβάθυνση, κριτική τοποθέτηση και διαθεματικές συνδέσεις. Σχετικά με τη διαδικασία προτείνεται η χρήση συγκεκριμένων παιδαγωγικών τεχνικών όπως της Σωκρατική μέθοδου, των προσομοιώσεων και της έρευνας. Οι τεχνικές αυτές επιτρέπουν τον σαφή καθορισμό ενός εκπαιδευτικού στόχου, ενισχύουν την εξάσκηση συγκεκριμένων δεξιοτήτων, βοηθούν στη συσχέτιση και κατανόηση εννοιών και αντιστοιχούν στο επίπεδο ετοιμότητας του μαθητή
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ
Στη διαφοροποίηση του αποτελέσματος συγκαταλέγονται οι τρόποι αξιολόγησης των τεχνικών και των μεθόδων, που σύμφωνα με τους ειδικούς δεν είναι αρμόζων να υιοθετούνται παραδοσιακοί τρόποι ούτε να περιορίζεται στο τί τελικώς οι μαθητές έμαθαν. Αντιθέτως, η αξιολόγηση είναι ωφέλιμο να αντιστοιχεί με ένα μηχανισμό επαναπροσδιορισμού και βελτίωσης του τρόπου σχεδιασμού της επόμενης διδασκαλίας. Στο πλαίσιο της διαφοροποίησης του αποτελέσματος δύναται να προστεθεί και η αξιολόγηση των μαθητών για τις δικές τους ενέργειες, αναγνωρίζοντας λάθη και αδυναμίες και αναδεικνύοντας οφέλη που προέκυψαν.
Συμπερασματικά, στα πλαίσια της διαφοροποιημένης διδασκαλίας είναι σημαντικό να υπάρχει ένας «αρμονικός» συνδυασμός του «κοινού» με το «διαφορετικό», καθώς η ισορροπία μεταξύ αυτών αποτελεί τη σύγχρονη παιδαγωγική πρακτική για μια επιτυχημένη συνεκπαίδευση.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Diezmann, M. C. (2005). Challenging Mathematically Gifted Primary Students. Australasian Journal of Gifted Education, 14, 50-57.
Dinnocenti, S.T. (1998). Differentiation: Definition and description for gifted and talented.
Ματσαγγούρας, Ζ. (2008). Εκπαιδεύοντας παιδιά Υψηλών Ικανοτήτων Mάθησης. Διαφοποποιημένη συνεκπαίδευση. Gutenberg
Renzulli, J.S. (2003). Conceptions of Giftedness and its Relationship to the Development of Social Capital. Ιn. N. Colangelo and G.A. Davis (Eds), Handbook of Gifted Education. Allyn and Bacon
Tomlinson, A. C. (2004). Διαφοροποίηση της εργασίας στην αίθουσα διδασκαλίας. Γρηγόρης
Όλγα Μάμαλη, Φιλόλογος-Ψυχολόγος,
Μ.Sc. Κλινική Ψυχολογία
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ
