ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΩΦΩΣΗ

 Σύμφωνα με την αρχή της ομαλοποίησης, οι μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες προτείνεται να βρίσκονται στην τάξη με συνομηλίκους τους. Σκοπός είναι να ενταχθούν ομαλά στο πλαίσιο του σχολείου και μετέπειτα φυσικά στην κοινωνία. Έτσι δημιουργήθηκε η ανάγκη σχεδιασμού αναλυτικών προγραμμάτων. Το μοντέλο της ένταξης προϋπέθετε τον σχεδιασμό νέων αναλυτικών προγραμμάτων λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά του κάθε μαθητή (Σούλης, 2002). Αυτό οδήγησε σιγά σιγά στην έννοια της συμπερίληψης (inclusive education).

ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

Η συμπεριληπτική εκπαίδευση δίνει έμφαση στην ενεργό συμμετοχή όλων των παιδιών στα σχολικά δρώμενα, πρόκειται δηλαδή για μια πλήρη συμμετοχική εκπαίδευση. Σαφέστατα, δεν είναι μία εύκολη διαδικασία αφού οι εκπαιδευτικοί οφείλουν να τροποποιούν την πρακτική τους ώστε να απευθύνονται σε όλα τα παιδιά και να εισάγουν νέους τρόπους συνύπαρξης και συνεργασίας (Στασινός, 2020). Σκοπός της συμπερίληψης θα πρέπει να είναι το κοινό όραμα για όλα τα παιδιά ανεξάρτητα από τις δυσκολίες τους. Στις μέρες μας, υπάρχει άμεση ανάγκη η μάθηση να σχετίζεται με τη συμμετοχή, την αποδοχή της διαφορετικότητας, το δικαίωμα, τη δημοκρατία όχι μόνο για τους μαθητές αλλά για όλο το περιβάλλον τους, εκπαιδευτικούς, γονείς κτλ. Για τον λόγο αυτό, η συμπεριληπτική εκπαίδευση αποτελεί μια αέναη διαδικασία που οφείλει να αφουγκράζεται τις ανάγκες των ατόμων και της κοινωνίας και ανάλογα να προσαρμόζει την εκπαιδευτική πολιτική και την κουλτούρα των σχολείων.

ΣΥΜΠΕΡΙΛΗΠΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΚΩΦΩΣΗ

Αρχικά,  οφείλουμε να αναφέρουμε ότι τα άτομα με κώφωση διακρίνονται σε  «προγλωσσικούς» και «μεταγλωσσικούς» κωφούς. Κριτήριο για αυτόν τον διαχωρισμό είναι η χρονική στιγμή που εμφανίζεται η συγκεκριμένη αναπηρία.  Τα άτομα με μεταγλωσσική κώφωση είχαν κατακτήσει την ομιλία και στη συνέχεια έχασαν την ακοή τους  (Walker, 2013). Αναμφίβολα, η συμπεριληπτική εκπαίδευση εντάσσοντας τους κωφούς μαθητές στη γενική τάξη θα έχει θετικά αποτελέσματα, όχι μόνο στην ακαδημαϊκή τους επίδοση, αλλά και στην κοινωνικοποίησή τους. Αν οι κωφοί μαθητές βρίσκονται σε τάξεις με ακούοντες μαθητές, αυτό δίνει την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με μία άλλη ποιότητα επικοινωνίας, η οποία αποτελεί πολύτιμη εμπειρία για την ανάπτυξη των κοινωνικών τους δεξιοτήτων. Η πρόσβαση στην επικοινωνία μπορεί να γίνει με χειλεανάγνωση και επιπλέον με υποστηρικτική υπηρεσία, όπως ένα διερμηνέα νοηματικής γλώσσας. (Stinson & Foster, 2000).

 

ΝΟΗΜΑΤΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

Η νοηματική γλώσσα θα πρέπει να γίνει αντιληπτή ως μια γέφυρα επικοινωνίας και όχι ως ένα στοιχείο που μας διαφοροποιεί από τους άλλους. Είναι ένα τρόπος επικοινωνίας που μας ενώνει και μας φέρνει πιο κοντά, όπως συμβαίνει και με άλλες γλώσσες, ξένες γλώσσες, γλώσσες προγραμματισμού κτλ. Αποτελεί αφορμή για να συνειδητοποιήσουμε ότι είναι μία γλώσσα όπως όλες οι άλλες και αφορά και τους ακούοντες, αφού είναι ο φυσικότερος τρόπος να επικοινωνήσουμε με άλλες ομάδες πληθυσμού.

Σε αυτό το πλαίσιο με τον νόμο της Ειδικής Αγωγής (2817/2000· ΦΕΚ Α΄78/14.03.2000) αναγνωρίστηκε η Ελληνική Νοηματική Γλώσσα (Ε.Ν.Γ.) ως η γλώσσα των κωφών και βαρήκοων μαθητών και μάλιστα θεωρείται ως προαπαιτούμενη γνώση για τους εκπαιδευτικούς και το προσωπικό στις σχολικές μονάδες εκπαίδευσης Κωφών/Βαρήκοων μαθητών.

 Η Νοηματική Γλώσσα λοιπόν, είναι ένας φυσικός τρόπος επικοινωνίας για τα κωφά άτομα και μέσω αυτής εξυπηρετείται η καθημερινή τους επικοινωνία. Ο σεβασμός και η αποδοχή σε αυτό τον τρόπο επικοινωνίας είναι απαραίτητος, εάν θέλουμε να ενταχθούν ομαλά στο κοινωνικό περιβάλλον (Λαμπροπούλου, 1999· Παπασπύρου, 1987).

 

Βολακάκη Μαρία, Φιλόλογος

M.Ed. Ειδικής Αγωγής- M.Ed. Διοίκηση Εκπαιδευτικών Μονάδων

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Λαμπροπούλου, Β. (1997-1999). Εκπαίδευση και κωφό παιδί. 3ο εκπαιδευτικό πακέτο επιμόρφωσης, επιμόρφωση εκπαιδευτικών Σ ΜΕ.Ε.Α. κωφών και βαρήκοων Πρόγραμμα Ε ΠΕ.Ε.Α.Ε.Κ.-ΥΠ.Ε ΠΕ.Θ. Πάτρα: Πανεπιστήμιο Πατρών Π ΤΕ ΔΕ.Ε., Μονάδα Ειδικής Αγωγής Κωφών.

Παπασπύρου, Χ. (1987). Θεωρητική προσέγγιση στο κωφό παιδί. Σύγχρονα Θέματα,30, 20-34.

Στασινός, Δ., (2020). Η Ειδική Συμπεριληπτική Εκπαίδευση 2027: Η Ελκυστική Εκδίπλωσή της στο Νέο Ψηφιακό Σχολείο με Ψηφιακούς Πρωταθλητές. Αθήνα: Εκδόσεις Παπαζήση

Σούλης, Σ. (2002).· Παιδαγωγική της ένταξης. Από το σχολείο του διαχωρισμού σε ένα σχολείο για όλους. Τόμος Α‘. Αθήνα: Τυπωθήτω.

Stinson, M. S., & Foster, S. (2000). Socialization of deaf children and youths in school. In P. E. Spencer, C. J. Erting, & M. Marschark (Eds.), The deaf child in the family and at school (pp. 191–209). Mahway, NJ: Lawrence Erlbaum Associates

Walker, R .(2013).Child mental health and deafness. Paediatrics and Child Health. Vol 23, 10, p.438-442

Δείτε επίσης:ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΑΞΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΤΑΞΗ ΜΑΘΗΤΗ ΜΕ ΚΩΦΩΣΗ