ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΩ ‘Η ΥΠΕΡΠΡΟΣΤΑΤΕΥΩ;
Τα παιδιά είναι πλάσματα χαρισματικά, μα και εύθραυστα την ίδια στιγμή, και για αυτό οι γονείς θέλουν να τα προστατεύσουν για να μη συναντήσουν άσχημες συμπεριφορές που θα διαμορφώσουν με αρνητικό τρόπο την ψυχοσύνθεσή τους. Πότε όμως αυτή η προστασία και αυτή η έγνοια ξεπερνάει τα όρια;
ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΥΠΕΡΠΡΟΣΤΑΣΙΑ;
Κάθε μέρα για το παιδί είναι μια νέα περιπέτεια. Θέλει να εξερευνήσει τον κόσμο, και να μάθει, ακόμα και μέσα από τα λάθη του. Αυτός είναι και ο λόγος που ένα παιδί που προσπαθεί να σταθεί στα πόδια του, πέσει, ξεκινάει αμέσως την επόμενή του προσπάθεια. Οι γονείς βλέπουν αυτή την προσπάθεια και την επικροτούν. Τι συμβαίνει όμως καθώς μεγαλώνει;
Όσο μεγαλώνει το παιδί σε ηλικία (όπου ο κάθε μήνας μετράει), ο γονιός ξεκινά να προστατεύει το παιδί, με κάθε κόστος για το ίδιο, φροντίζοντας να μην πληγωθεί σωματικά ή συναισθηματικά. Όταν οι τρόποι παρέμβασης έχουν όρια, βλέπουμε το παιδί να ανθίζει και να θέλει να πάρει μέρος σε νέες εμπειρίες. Αν όμως, οι τρόποι παρέμβασης των γονιών είναι πέρα από αυτά τα όρια, τότε το παιδί θα αρχίζει να δυσκολεύεται και να μένει σε προηγούμενα στάδια ανάπτυξης.
ΠΩΣ ΕΝΑΣ ΓΟΝΙΟΣ ΕΜΠΟΔΙΖΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΤΟΥ ΕΝΩ ΘΕΛΕΙ ΝΑ ΤΟ ΠΡΟΣΤΑΤΕΨΕΙ;
Φυσικά, ο κάθε γονιός έχει τις καλύτερες προθέσεις. Καμιά φορά όμως:
• Του λέει συνεχώς «μη»
• Επιλέγει εκείνος τους φίλους και τις δραστηριότητες του παιδιού
• Του λέει τι πρέπει να του αρέσει, σε σημείο που το παιδί πλέον να γίνεται άβουλο
• Του δείχνει συνεχώς πως η προστασία σημαίνει εξάρτηση
ΤΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΕΧΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΙ;
• Τελειομανία
• Εξάρτηση από άλλους και όσον αφορά τη γνώμη τους,
• Καμία προσωπική άποψη
• Φόβο
• Υποτονική συμπεριφορά
• Ντροπή
ΠΩΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΣΟΥΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΟΡΙΑ;
Αρχικά, προωθούμε τις υγιείς συμπεριφορές. Τα παιδιά μιμούνται, και κυρίως τους γονείς, αφού είναι τα πρότυπά τους, οπότε οι ίδιοι θα πρέπει να δείχνουν στο παιδί τι σημαίνει να έχεις υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις, φιλίες, κλπ. Το να αφήνει δηλαδή τον άλλον να ακουστεί και να το ακούσει, να σέβεται τα όρια και το χώρο του, τις απόψεις του και τις επιλογές του.
Σαφώς, αυτό δε σημαίνει ότι πάντα το παιδί θα ακούει τη λέξη ναι. Κάποιες ριψοκίνδυνες ή ανορίοτες συμπεριφορές, σαφώς απαγορεύονται και σαφώς καλό θα είναι να υπάρχει ενθάρρυνση μετά από κάτι που είπε ή έκανε το ίδιο το παιδί, που μπορεί να οριστεί σαν σωστή επιλογή από τον γονιό, καθώς έκανε το ίδιο χαρούμενο και του προσέφερε ηρεμία.
Η συζήτηση παίζει πάρα πολύ μεγάλο ρόλο στο να μάθει το παιδί να ξεχωρίζει την αγάπη από την εξάρτηση και να θέσει μεγαλώνοντας σαφή όρια στις διαπροσωπικές του σχέσεις. Γιατί αλλιώς, μέσω της υπερπροστασίας, θα υπάρξουν αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που επιθυμεί ο γονιός, γιατί το παιδί μεγαλώνοντας, μπορεί να πέσει θύμα εκμετάλλευσης από τοξικούς ανθρώπους.
Είναι όμορφο ένα παιδί να είναι ανεξάρτητο, να νιώθει άνετα με τις επιλογές του και να λέει τη γνώμη του. Φυσικά, με τα σωστά όρια.
Κλινική Ψυχολόγος
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Geldard, D. & Geldard, K. (2011). Η Συμβουλευτική Ψυχολογία στα Παιδιά: Θεωρία – Εφαρμογές. Αθήνα: Εκδόσεις Πεδίο
Gottman, J. (2011). Η Συναισθηματική Νοημοσύνη των Παιδιών . Αθήνα: Εκδόσεις Πεδίο
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
ΨΥΧΙΚΗ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
