ΙΔΕΟΨΥΧΑΝΑΓΚΑΣΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΡΑΧΗ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ & ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Το άγχος αποτελεί ένα χρήσιμο εφόδιο στη ζωή μας, που μας προετοιμάζει σε καταστάσεις κινδύνου και μας κρατά σε ετοιμότητα, όταν το βιώνουμε σε λειτουργικό βαθμό. Όταν όμως μας κυριεύσει και αρχίσει να μας δυσκολεύει στην καθημερινότητά μας, τότε μπορεί να έρθουμε αντιμέτωποι με κάποια αγχώδη διαταραχή. Οι αγχώδεις διαταραχές μπορεί να εμφανιστούν και σε παιδιά και σε ενήλικες και να πάρουν διάφορες μορφές. Μια από αυτές τις μορφές είναι η ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή (ΙΔΨΔ).
ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΙΔΨΔ;
Η ΙΔΨΔ αποτελείται από επαναλαμβάνομενες ιδεοληψίες (εμμονικές σκέψεις) και από ψυχαναγκασμούς (εμμονικές πράξεις) με τους οποίους το άτομο ασχολείται τουλάχιστον 1 ώρα την ημέρα και το κάνουν δυσλειτουργικό στην καθημερινή του ζωή.
ΠΩΣ ΕΞΕΛΙΣΣΕΤΑΙ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ;
Τα παιδιά έχουν έντονες φοβικές σκέψεις συνήθως γύρω από μολύνσεις, τον θάνατο, τη σεξουαλικότητα ή τη θρησκεία. Συχνά πιστεύουν πως κάποιος θα τα τιμωρήσει για αυτές, οι οποίες παίρνουν μορφές τύπου: «Αυτές οι σκέψεις είναι του σατανά, ο Θεός θα με τιμωρήσει. Αν πάει η μαμά μου στη δουλειά, στο δρόμο θα πεθάνει».
Οι σκέψεις αυτές οδηγούν το παιδί να κάνει εμμονικές “τελετουργίες” όπως το να ανοιγοκλείσει το φως συγκεκριμένο αριθμό φορών, να πλύνει τα χέρια του πολλές φορές με έντονο τρόπο, να μετράει τα βήματα του. Οι συμπεριφορές αυτές έχουν ως σκοπό τη μείωση του άγχους και την ακύρωση της σκέψης. Το άγχος υποχωρεί προσωρινά, όμως μετά οι σκέψεις γίνονται εντονότερες και κατά συνέπεια και οι συμπεριφορές.
ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΑ
Έρευνες συνεχίζουν να πραγματοποιούνται γύρω από τη διαταραχή αυτή, αν και οι κύριοι παράγοντες φαίνεται να είναι κληρονομικοί ή γενετικοί. Ταυτόχρονα όμως έχει αποδειχθεί πως αν το παιδί μεγαλώνοντας είναι αρκετά εσωστρεφές, βιώνει έντονα αρνητικά συναισθήματα, πάσχει από κάποια διαταραχή διάθεσης (κατάθλιψη) και βιώνει συμπεριφορική αναστολή (υπέρμετρη ντροπαλότητα), υπάρχουν δυνατότητες μεγαλώνοντας να την εμφανίσει.
ΠΩΣ ΓΙΝΕΤΑΙ Η ΔΙΑΓΝΩΣΗ;
Όταν παρατηρηθεί η συγκεκριμένη συμπεριφορά του παιδιού από τον γονέα, είναι απαραίτητο να επισκεφθούν μαζί κάποιον ειδικό, κυρίως ψυχίατρο γιατί πολλές φορές χρειάζεται και φαρμακευτική αγωγή.
ΠΩΣ ΜΠΟΡΩ ΝΑ ΒΟΗΘΗΣΩ ΕΓΩ ΤΟ ΠΑΙΔΙ ΜΟΥ;
Ο ειδικός θα δώσει στον γονέα επαρκείς συμβουλές και οδηγίες για το τι πλάνο θα πρέπει να ακολουθηθεί. Ο γονέας όμως μπορεί να βοηθήσει με το να συζητάει αρκετά με παιδί γι’ αυτά τα άσχημα συναισθήματα που βιώνει και να προσπαθήσει το ίδιο, να δώσει κάποιο όνομα στη διαταραχή. Να συνειδητοποιήσει ότι δε φταίει εκείνο που κάνει τέτοιες σκέψεις και κανείς δε θα το τιμωρήσει. Επίσης, θα βοηθούσε αρκετά αν ο γονέας έφτιαχνε ένα “φοβόμετρο” ως ένα ζωγραφισμένο θερμόμετρο με κλίμακα από το 0 μέχρι το 10 πάνω στο οποίο το παιδί θα σημειώνει πόσο πολύ το πιέζει και το τρομάζει η σκέψη που οδηγεί στην εμμονική συμπεριφορά.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Κακουρός, Ε. & Μανιαδάκη, Κ. (2006). Ψυχοπαθολογία Παιδιών και Εφήβων, Αναπτυξιακή Προσέγγιση. Αθήνα: ΤΥΠΩΘΗΤΩ.
Καλαντζή-Αζίζι, Α. & Σοφιανοπούλου, Α. (2016). Γνωσιακή-Συμπεριφοριστική Θεραπεία Παιδιών και Εφήβων, Θεωρία και Πράξη. Αθήνα: Εκδόσεις Πεδίο.
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΜΥΟΣΠΑΣΜΑΤΙΚΑ ΤΙΚ;
Ψυχολόγος