ΤΕΧΝΗ ΚΑΙ ΑΥΤΙΣΜΟΣ

Η θεραπεία μέσω της τέχνης, αποτελεί μια συμπληρωματική εναλλακτική μέθοδο. Στόχος της είναι η μετατροπή των μη λειτουργικών αυτιστικών συμπεριφορών σε τρόπους έκφρασης, σχετικά, συμβατούς ως προς το κοινωνικό αξιακό σύστημα. Επίσης, γίνεται προσπάθεια εμπλουτισμού των συμπεριφορών με δημιουργικότητα και φαντασία. Γενικότερα, η ανάδειξη της τέχνης ως θεραπευτικό εργαλείο αποσκοπεί στην ανάπτυξη του αισθήματος του εαυτού, στην καλλιέργεια της επικοινωνίας και στην ανάπτυξη των κοινωνικών τους σχέσεων.

ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ

Η τέχνη ως θεραπευτικό εργαλείο είναι ευρέως γνωστή μέσω της ζωγραφικής. Το ιχνογράφημα μάς προσφέρει μια καλή ευκαιρία να ανακαλύψουμε τον εσωτερικό κόσμο των ατόμων που ανήκουν στο φάσμα, τα συναισθήματά τους όπως αυτά αποτυπώνονται στο χαρτί, ως μέσο μη λεκτικής έκφρασης. Επίσης, με τη βοήθειά του μπορούμε να ανακαλύψουμε στοιχεία αναφορικά με την προσωπικότητά τους αλλά και να κατανοήσουμε τις γνωστικές τους δεξιότητες. Χρήσιμες πληροφορίες, μάς παρέχει, επιπλέον, σχετικά με την ψυχολογική κατάσταση του καθενός. Το γεγονός αυτό είναι μια σημαντική αφόρμηση που μάς επιτρέπει να ανακαλύψουμε ορισμένες από τις βαθύτερες σκέψεις, επιθυμίες ακόμη και ενδότερους φόβους τους.

Τέλος, με τη βοήθεια του ιχνογραφήματος και με περισσότερο στοχοκατευθυνόμενη προσέγγιση, ζωγραφίζοντας πρόσωπα τα οποία τα αυτιστικά άτομα καλούνται να αποτυπώσουν και εκείνα, αναπτύσσεται ένας «οπτικός ρεαλισμός». Ένας τρόπος που τα βοηθά να εστιάσουν στα χαρακτηριστικά του προσώπου, να ανακαλύψουν τα δικά τους και να δουν τον «εαυτό» τους μέσα από το δικό τους δημιούργημα.

ΘΕΑΤΡΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Γενικά, το θεατρικό παιχνίδι, μπορεί να χαρακτηριστεί ως ένα χρήσιμο ψυχοπαιδαγωγικό εργαλείο που ενισχύει τη δημιουργική δύναμη των ατόμων με αυτισμό. Οι λόγοι σχετίζονται με το ότι προάγει την πνευματική και αισθητική καλλιέργεια ενώ η βίωση των ρόλων, μπορεί να αναδειχθεί ιδιαίτερα ωφέλιμη. Διότι, μέσω της ενσάρκωσης ρόλων, έρχονται σε επαφή με την έννοια του διαφορετικού και απελευθερώνεται ευκολότερα η φαντασία τους, στα πλαίσια ενός ασφαλούς και ευχάριστου περιβάλλοντος.

Το περιβάλλον αυτό, επίσης, αποτελεί γόνιμο έδαφος το οποίο ενθαρρύνει την ενίσχυση των επικοινωνιακών τους δεξιοτήτων και δημιουργεί τις απαραίτητες προϋποθέσεις για αλληλεπίδραση και συνεργασία. Στις συνθήκες αυτές, δύναται να βελτιωθεί και η βλεμματική τους επαφή. Συνοπτικά, Το θεατρικό παιχνίδι εμπεριέχει στοιχεία έκφρασης, δημιουργικότητας, ομαδικότητας και ενισχύει τη δράση.

Πιο συγκεκριμένα, δραστηριότητες που εντάσσονται στο θεατρικό παιχνίδι είναι τα παιχνίδια αισθήσεων, ομαδικά παιχνίδια επικοινωνίας και εμπιστοσύνης, παιχνίδια με το σώμα και τη φωνή, παιχνίδια παρατηρητικότητας, μνήμης και φαντασίας και ασκήσεις αναπνοής. Φυσικά, κρίνεται σκόπιμη η προσαρμογή των δραστηριοτήτων αυτών στη κοινωνική και αισθητική προσαρμογή ατόμων με αυτισμό.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Corbett, B. A., Key, Qualls, A. P., Fecteau, L., S., Newsom, C., Coke, C. & Yoder, P. (2016). Improvement in Social Competence Using a Randomized Trialof a Theatre Intervention for Children with Autism Spectrum Disorder. J Autism Dev Disord, 46, 658–672

Durrani, H. (2014). Facilitating Attachment in Children with Autism through Art Therapy: A Case Study. Journal of Psychotherapy Integration, 24 (2), 99-108

Martin, N. (2008). Assessing portrait drawings created by children and adolescents with autism spectrum disorder. Art Therapy, 25 (1), 15-23

Μπέλας, Θ. (1996). Το ιχνογράφημα ως μέσο διαγνωστικό της προσωπικότητας. Αθήνα: Ηράκλειτος

Srinivasan, S. M., Kaur, M., Park, I. K., Gifford, T. D., Marsh, K. L., & Bhat, A. N. (2015). The effects of rhythm and robotic interventions on the imitation/praxis, interpersonal synchrony, and motor performance of children with autism spectrum disorder (ASD): a pilot randomized controlled trial. Autism research and treatment.

Τσιάρας, Α. (2006). Η συμβολή του θεατρικού παιχνιδιού στη ψυχοκοινωνιολογία της σχολικής τάξης στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση. Αθήνα: Πανεπιστήμιο Αθηνών

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:ΟΙ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΕ ΑΥΤΙΣΜΟ

Όλγα Μάμαλη, Φιλόλογος-Ψυχολόγος,

M.Sc. Κλινική Ψυχολογία