ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗ ΠΑΡΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗ
Η εγκεφαλική παράλυση είναι μια χρόνια νευρολογική διαταραχή της κίνησης και στάσης του σώματος λόγω μόνιμης βλάβης του εγκεφάλου. Τα παιδιά με Ε.Π. αντιμετωπίζουν προβλήματα με την αδρή κινητικότητα, δηλαδή την ικανότητα βάδισης και μετακίνησης.
ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΗΣ ΠΑΡΑΛΥΣΗΣ :
1. Με βάση την περιοχή προσβολής του εγκεφάλου (νευρολογική):
• Σπαστική μορφή (υπερτονία όταν προσπαθεί να κινηθεί)
• Αθετωσική μορφή (δυσκινησία και άσκοπες κινήσεις)
• Αταξική μορφή (κινήσεις εκούσιες, αλλά αδέξιες)
• Δυσκαμπτική μορφή (ακραία ακαμψία)
2. Με βάση την έκταση των εκδηλώσεων στον κορμό και τα άκρα (τοπογραφική):
• Μονοπληγία (προσβάλει ένα άκρο)
• Διπληγία (προσβάλει όλο τον κορμό με εμφανείς εκδηλώσεις στα κάτω άκρα)
• Τριπληγία (προσβάλει τρία άκρα)
• Τετραπληγία (δυσλειτουργία όλων των άκρων, άνω και κάτω)
• Ημιπληγία (μονομερή κινητική δυσλειτουργία)
• Παραπληγία (προσβάλει τα κάτω άκρα)
Ένα κομμάτι της αποκατάστασης στα παιδιά με εγκεφαλική παράλυση είναι η μέθοδος της υδροθεραπείας, η οποία πρέπει να εκτελείται μόνο υπό την επίβλεψη ειδικού. Ένας άλλος λόγος που συνίσταται ως μέσο άσκησης και θεραπείας στην ΕΠ είναι, κυρίως, γιατί παρέχει μεγαλύτερη ασφάλεια σε σχέση με άλλου είδους δραστηριότητες στο έδαφος (Thorpe και συν 2005). Η μορφή αυτή θεραπείας περιλαμβάνει τη θεραπευτική εμβύθιση του σώματος στο νερό, μέσα στο οποίο ο θεραπευτής μπορεί να εκμεταλλευτεί τις φυσικές ιδιότητές του (άνωση, πυκνότητα, πλευστότητα, αντίσταση, υδροστατική πίεση, θερμική αγωγιμότητα). Με τη βοήθεια της άνωσης οι κινήσεις των άνω και κάτω άκρων, καθώς και της σπονδυλικής στήλης, γίνονται πιο εύκολα και ελεύθερα γιατί μειώνεται η φόρτιση στις αρθρώσεις, με συνέπεια να βελτιώνεται η μυοσκελετική λειτουργία.
ΟΦΕΛΗ ΥΔΡΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ ΜΕ ΕΠ:
• Αύξηση της κινητικής ικανότητας
• Μυϊκή χαλάρωση
• Εύκολος τρόπος μυϊκής ενδυνάμωσης
• Πραγματοποίηση κίνησης με λιγότερο κόπο
• Βελτίωση καρδιοκυκλοφορικού συστήματος
• Διευκόλυνση επανεκπαίδευσης ισορροπίας, σταθερότητας και ισορροπιστικών αντιδράσεων σε ένα ασφαλές περιβάλλον
• Βελτίωση εικόνας σώματος
• Μείωση υποκειμενικού πόνου
• Κοινωνικοποίηση μέσω ομαδικών προγραμμάτων
• Πραγματοποίηση πρώιμης κινητοποίησης για την αποφυγή μείωσης ελαστικότητας
• Βελτίωση μη φυσιολογικού μυϊκού τόνου και δυσκαμψίας
• Βελτίωση ψυχολογικής κατάστασης και αυτοπεποίθησης
• Ενεργοποίηση δραστηριότητας παρασυμπαθητικού συστήματος
• Ενεργοποίηση Κεντρικού Νευρικού Συστήματος με εμβύθιση σε κρύο νερό (Lambeck, 2002) (Mooventhan et al, 2014).
Με λίγα λόγια, η υδροθεραπεία προσφέρει χαρά και σιγουριά, βελτιώνει την υγεία, έχει θετική επίδραση στον ψυχικό κόσμο, σταθεροποιεί τον βηματισμό και συμβάλλει στη ψυχοφυσική προσαρμογή του ατόμου στο νερό. Εδώ πρέπει να τονίσω ότι η εφαρμογή του προγράμματος κολύμβησης εξαρτάται από τη μορφή της ΕΠ, την έκταση της βλάβης και τη σοβαρότητα των συνοδών προβλημάτων. Δεν θα ήταν σωστό βέβαια να χρησιμοποιείται ως μοναδική μέθοδος αποκατάστασης, αλλά σε συνδυασμό με κλασικά προγράμματα αποκατάστασης και πάντα λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες και τις δυνατότητες του κάθε παιδιού.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Lambeck, J., (2002). Hydrotherapy in adult neurology. EWAC Medical.
Levitt, Sophie., (2001). Θεραπεία της εγκεφαλικής παράλυσης και της κινητικής καθυστέρησης. 3η έκδοση. Αθήνα, εκδ: Παρισιάνου.
Mooventhan, A., Nivethitha, L., (2014). Scientific Evidence-Based Effects of Hydrotherapy on Various Systems of the Body. North America journal of Medical Sciences, 6(5): 199-209.
Thorpe DE, Reilly M, Case L. (2005).The effects of an aquatic resistive exercise program on ambulatory children with cerebral palsy. J Aquatic Phys Ther.;13:21–35.
Κοκαρίδας .Δ, (2003) .Η Κολύμβηση για Άτομα με Ειδικές Ανάγκες. Εκδόσεις Χριστοδουλίδη, Θεσσαλονίκη.
Αγγελάκου Ελίνα
Καθηγήτρια Φυσικής Αγωγής
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ ΤΟ ΑΡΘΡΟ: ΕΙΝΑΙ Η ΚΟΛΥΜΒΗΣΗ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΓΙΑ ΑΤΟΜΑ ΜΕ ΕΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΓΚΕΣ;