ΞΑΝΘΟΥΛΑ… ΝΟΤΕΣ & ΕΙΚΟΝΕΣ
Με αφορμή την 9η Φεβρουαρίου (Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας) ημέρα μνήμης του εθνικού μας ποιητή Δ. Σολωμού οπτικοποιήσαμε το ποίημά του, η Ξανθούλα. Είναι γνωστό ότι η επικοινωνία μέσω των εικόνων έχει ιδιαίτερα πλεονεκτήματα ιδιαίτερα σε περιπτώσεις που ένα άτομο παρουσιάζει δυσκολίες στην έκφραση εμπειριών και συναισθημάτων. Θεωρείται ότι εάν μία ιδέα ή σκέψη οπτικοποιείται τότε αποτελεί μία εποικοδομητική εμπειρία και η εκπαίδευση λογίζεται ως επιτυχημένη ( Armheim, 1969). Με τον τρόπο αυτό η πρόσληψη του ποιήματος του Δ. Σολωμού επετεύχθη με ευχάριστο τρόπο.
ΑΠΕΥΘΥΝΕΤΑΙ ΣΕ:
Όλες τις βαθμίδες Ειδικής Αγωγής, σε Ενηλίκους με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες, στο Νηπιαγωγείο και στην Α/βάθμια εκπαίδευση.
ΣΤΟΧΟΙ:
• Κίνηση με τη μουσική στον χώρο
• Ενεργοποίηση σώματος
• Εκφραστικότητα
• Εμπλουτισμός προφορικού λόγου
• Συντονισμός
• Καλλιέργεια συνεργασίας & επικοινωνίας μέσα στην ομάδα
• Πρόσληψη ποιήματος
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ:
1. Συζητάμε με τους εκπαιδευόμενους για την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας λέγοντας πόσο σημαντική είναι η γλώσσας μας και ο πολιτισμός μας. Για να γνωρίσουμε λοιπόν τη γλώσσα μας καλύτερα, οφείλουμε να διαβάσουμε τους Έλληνες συγγραφείς και ποιητές. Ενημερώνουμε ότι ο Δ. Σολωμός είναι ο εθνικός μας ποιητής και θα γνωρίσουμε με έναν διαφορετικό τρόπο ένα από τα ποιήματά του:
ΞΑΝΘΟΥΛΑ
Την είδα την ξανθούλα,
την είδα `ψες αργά
που εμπήκε στη βαρκούλα
να πάει στην ξενιτιά.
Εφούσκωνε τ’ αέρι
λευκότατα πανιά
ωσάν το περιστέρι
που απλώνει τα φτερά.
Εστέκονταν οι φίλοι
με λύπη με χαρά
κι αυτή με το μαντίλι
τους αποχαιρετά.
Και το χαιρετισμό της
εστάθηκα να ειδώ,
ως που η πολλή μακρότης
μου το `κρυψε κι αυτό.
Σ’ ολίγο, σ’ ολιγάκι
δεν ήξερα να πω
αν έβλεπα πανάκι
ή του πελάγου αφρό.
Και αφού πανί, μαντίλι
εχάθη στο νερό
εδάκρυσαν οι φίλοι
εδάκρυσα κι εγώ.
Δ. Σολωμός
2. Διαβάζουμε ανά στροφή το ποίημα και ακολουθούν ερωτήσεις κατανόησης όπως:
-Πώς λέγεται το κορίτσι του ποιήματος; Γιατί το ονομάζει έτσι ο ποιητής;
-Πότε έφυγε η Ξανθούλα; Πού πάει;
-Τι καιρό είχε; Πώς κινείται η βάρκα;
-Με τι έμοιαζαν τα πανιά;
-Τι ένιωθαν οι φίλοι; Τι έκανε η Ξανθούλα;
-Τι έβλεπαν οι φίλοι μετά από λίγο; Ήταν χαρούμενοι;
– Γιατί δάκρυσαν οι φίλοι;
3. Στη συνέχεια ζητάμε από τους εκπαιδευόμενους να κατασκευάσουν τις φιγούρες που θα χρειαστούμε για να οπτικοποιήσουμε το ποίημα. Θα χρειαστούμε μια βαρκούλα, την Ξανθούλα, ένα φεγγάρι και το περιστέρι.
4. Στο επόμενο στάδιο καθόμαστε όλοι σε ένα κύκλο και ακούμε το ποίημα μελοποιημένο. Ζητάμε από τους εκπαιδευόμενους να αναπαραστήσουν με το σώμα τους τις εικόνες του ποιήματος αξιοποιώντας και τις φιγούρες που έφτιαξαν.
-Κουνάμε τη βαρκούλα
-Φυσάμε δυνατά για τον άνεμο
-Δείχνουμε το λευκό περιστέρι πώς πετάει
-Κουνάμε το λευκό μαντήλι
-Αποχαιρετάμε
Εμείς επιλέξαμε αυτή την απόδοση του ποιήματος:
5. Αφού η εκπαιδευόμενοι έχουν κατανοήσει τα βασικά σημεία του ποιήματος, Πότε; Πού;Ποιος,Τι έκανε; Τι συνέβη; Ήρθε η ώρα να αποδώσουμε οπτικά το ποίημα. Οι εκπαιδευόμενοι καλούνται ακούγοντας το ποίημα και τη μελωδία να δώσουν τη δική τους παράσταση! Αναθέτουμε τον ρόλο που θα έχει ο καθένας όπως: τη βαρκούλα, την Ξανθούλα, το περιστέρι, το μαντήλι, τον άνεμο και προτείνουμε τις κινήσεις που θα κάνει ο καθένας αντίστοιχα.
Και η παράσταση ξεκινά! Δείτε τη δική μας παράσταση εδώ:
6. Τέλος, ζητάμε από τους εκπαιδευόμενους ακούγοντας ξανά το μελοποιημένο ποίημα να ζωγραφίσουν για αυτό. Πραγματικά οι ζωγραφιές τους μας εξέπληξαν ευχάριστα!
Εσείς με ποιο τρόπο θα παρουσιάσετε την Ξανθούλα; Σίγουρα οι εκπαιδευόμενοι σας θα βρουν έναν δικό τους ξεχωριστό τρόπο!
Η δραστηριότητα εφαρμόστηκε στο κέντρο Διημέρευσης και Ημερήσιας φροντίδας
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: ΓΝΩΡΙΖΩ ΤΟ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟ ΣΤΑ «ΠΡΟΣΩΠΑ» ΤΟΥ PICASSO
Βιβλιογραφία:
Armheim, R. (1969). Visual Thinking. California Press, London
Ειδική Παιδαγωγός ΠΕ02.50
M.Ed. Ειδικής Αγωγής
Ειδική Παιδαγωγός ΠΕ02.50 & ΠΕ01.50
M.Ed. Παιδαγωγικής ψυχολογίας
M.Ed. Εκπαίδευσης Ενηλίκων