Η ΕΠΟΧΗ ΤΟΥ ΛΙΘΟΥ
2.Η ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ (6.500 – 3.000 π.Χ)
Η ενότητα διδάχθηκε με τον τρόπο που ακολουθεί σε δύο διδακτικές ώρες σε μαθητές Ειδικού Γυμνασίου.
Απευθύνεται σε:
Το συγκεκριμένο σχεδιάγραμμα μαθήματος απευθύνεται σε μαθητές της Α΄ Γυμνασίου τόσο της Γενικής όσο και της Ειδικής Αγωγής καθώς και σε μαθητές της Γ’ Δημοτικού.
Στοχοθεσία:
Οι μαθητές τόσο της Γενικής όσο και της Ειδικής αγωγής να κατανοήσουν την εξέλιξη του ανθρώπου και να διακρίνουν τα χαρακτηριστικά της κάθε εποχής. Μέσα από τις ομάδες εργασίας οι εκπαιδευτικοί θα αντιληφθούν το κατά πόσο οι μαθητές κατανόησαν τα όσα διδάχτηκαν και οι μαθητές θα μάθουν να εργάζονται περισσότερο ομαδοσυνεργατικά.
Εκπαιδευτική διαδικασία:
1. Ξεκινώντας ο εκπαιδευτής το μάθημα καλωσορίζει τους μαθητές και κάνει μια σύντομη εισήγηση με τι θα ασχοληθούν στη δεύτερη διδακτική ώρα.
2. Στη συνέχεια αξιοποιείται η τεχνική του καταιγισμού ιδεών.
3. Παρουσιάζεται στους μαθητές η παρακάτω εικόνα και ο εκπαιδευτής ζητά να εκφράσουν λέξεις αντιπροσωπευτικές για την καθημερινή ζωή του νεολιθικού ανθρώπου παρατηρώντας τη συγκεκριμένη εικόνα.
4. Οι μαθητές θα είναι σε θέση μετά τον καταιγισμό ιδεών να πάρουν μια πρώτη ιδέα για τον τρόπο με τον οποίο ζούσαν οι άνθρωποι στην Νεολιθική εποχή.
5. Στη συνέχεια, ο εκπαιδευτής μοιράζει στους μαθητές ένα σχεδιάγραμμα από το μάθημα για να μπορέσουν να το κατανοήσουν καλύτερα.
ΣΧΕΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ
2. Η ΝΕΟΛΙΘΙΚΗ ΕΠΟΧΗ
Η ζωή του ανθρώπου κατά τη νεολιθική εποχή
Ο άνθρωπος της νεολιθικής εποχής:
• Γίνεται γεωργός και κτηνοτρόφος
• Αποκτά μόνιμη εγκατάσταση και δημιουργεί οικισμούς
• Κάνει χρήση της κεραμικής
H Εύφορη ημισέληνος γεννιέται στην:
• Μεσοποταμία
• Παλαιστίνη
• Αίγυπτο
• Επεκτείνονται σε Βόρεια Αφρική, Ευρώπη, Αμερική και Ασία
• Τα πρώτα φυτά που καλλιεργήθηκαν ήταν τα δημητριακά
Εργαλεία και αντικείμενα του νεολιθικού ανθρώπου
• Εφεύρεση νέων εργαλείων για τη διευκόλυνση του ανθρώπου στη γεωργία
• Αλέτρι για να οργώσουν τη γη
• Δρεπάνι για το θερισμό
• Μυλόπετρα για να αλέθουν τους σπόρους
Ανάπτυξη νέων τεχνικών:
• Κατασκευάζουν κεραμικά είδη για να τοποθετούν τα δημητριακά και να ψήνουν τις τροφές
• Υφαίνουν τα ενδύματα τους
Δημιουργία πρώτων οικισμών
• Μόνιμη εγκατάσταση ανθρώπων
• Χτίζουν σπίτια με ξύλα, πέτρες και πλίνθους
• Δημιουργούν τα πρώτα χωριά
• Γρήγορα εμφανίζονται οι τεχνίτες
• Ανταλλάσουν προϊόντα με τρόφιμα
Η νεολιθική εποχή στην Ελλάδα
• Εμφανίζονται νεολιθικοί οικισμοί στη Θεσσαλία και τη Μακεδονία
• Τεχνητός λοφίσκος («τούμπα» και «μαγούλα»)
• Επίπεδος οικισμός (νότια Ελλάδα)
• Λιμναίος οικισμός ( Δισπηλίο στην Καστοριά)
• Ενασχόληση με γεωργία και κτηνοτροφία
• Δημητριακά και όσπρια= βάση γεωργίας
• Αιγοπρόβατα, βοοειδή και χοίροι = βάση κτηνοτροφίας
• Κατασκευή χρηστικών αντικειμένων (κεραμικά, λίθινα ή οστέινα)
• Έντονο θρησκευτικό συναίσθημα
• Κατασκευάζονται πήλινα αντικείμενα
6. Μετά την εισήγηση και την παρουσίαση του σχεδιαγράμματος οι μαθητές θα είναι σε θέση να γνωρίζουν τα βασικά χαρακτηριστικά της νεολιθικής εποχής και τον τρόπο ζωής των ανθρώπων στον ελλαδικό χώρο .
7. Πριν τελειώσει η πρώτη διδακτική ώρα ο εκπαιδευτής χωρίζει σε ομάδες 4 ή 5 ατόμων τους μαθητές και τους μοιράζει ένα φύλλο εργασίας. Τους εξηγεί τι πρέπει να κάνουν και τους δίνει και τον απαραίτητο χρόνο που χρειάζονται για να υλοποιήσουν τη δραστηριότητα.
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
1. Φανταστείτε ότι είστε αρχαιολόγοι και ανακαλύψατε έναν προϊστορικό οικισμό στην Ελλάδα. Ζωγραφίστε ομαδικά τα αντικείμενα που ανακαλύψατε στον οικισμό.
2. Στο χάρτη που ακολουθεί τοποθετώ διαφορετικά χρώματα με πλαστελίνες για να ξεχωρίσω τα γεωγραφικά διαμερίσματα. Στη συνέχεια ψάχνω στον χάρτη και βάζω σημαιάκια εκεί που οι Έλληνες δημιούργησαν αποικισμό κατά τη νεολιθική εποχή.
3. Κάνω μία γρήγορη αναδρομή σε αυτά που έμαθα μέχρι τώρα και συμπληρώνω τον παρακάτω πίνακα.
Αν θέλετε να εκτυπώσετε το σχεδιάγραμμα της ενότητας και τα φύλλα εργασίας πατήστε ΑΝΟΙΓΜΑ/ΛΗΨΗ
Αξιοποιώντας την βιωματική μάθηση, οι μαθητές μέσα από την πράξη ανακάλυψαν τα χαρακτηριστικά της ζωής του ανθρώπου κατά τη Νεολιθική Εποχή.
Βιβλιογραφία:
Μαϊστρέλης, Σ., Καλύβη, Ε., & Μιχαήλ, Μ. (2014). Από τη Μυθολογία στην Ιστορία. Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών και εκδόσεων «Διόφαντος»
Σταματούλα Μπάτζιου, Φιλόλογος