Η ΠΡΟΣΚΟΛΛΗΣΗ ΤΟΥ ΒΡΕΦΟΥΣ

Με τον όρο «προσκόλληση» εννοούμε τον δυνατό συναισθηματικό δεσμό που δημιουργείται ανάμεσα στο βρέφος και τη μητέρα ή άλλων ατόμων του οικείου περιβάλλοντος στον πρώτο χρόνο της ζωής του βρέφους.

Ο Freud, ήταν ο πρώτος που μίλησε για «την προσκόλληση των βρεφών» και θεωρεί πως ένα βρέφος δείχνει προσκόλληση στα άτομα που ικανοποιούν τις βασικές του ανάγκες, έτσι κατορθώνουν να μειώσουν τις ψυχικές του εντάσεις. Την ίδια άποψη ακολούθησε και ο Erikson, κατά τον οποίο τα βρέφη αποκτούν το συναίσθημα της βασικής εμπιστοσύνης απέναντι στον κόσμο, όταν η σχέση της μητέρας και του βρέφους είναι υγιής. Δηλαδή, μπορεί να ανταποκριθεί στις ανάγκες του και να του δώσει την απαραίτητη φροντίδα και στοργή. Σε αντίθετη περίπτωση, θα αντιμετωπίσει τον κόσμο με δυσπιστία. Μία δηλαδή αρνητική εμπειρία στον πρώτο χρόνο της ζωής του βρέφους θα επηρεάσει αρνητικά όλες τις μελλοντικές του σχέσεις στα δύο πρώτα έτη της ζωής του.

Η πρώτη φάση εμφανίζεται στους δύο πρώτους μήνες και ονομάζεται «αδιαφοροποίητη κοινωνικότητα». Το βρέφος δεν δείχνει διαφορετικές συναισθηματικές αντιδράσεις προς ορισμένα άτομα, αντιδρά όμως γρήγορα σε ερεθίσματα.

Η δεύτερη φάση ονομάζεται “το φτιάξιμο της προσκόλλησης”, εμφανίζεται από τον 2ου μήνα μέχρι το τέλος του 6ου μήνα. Το βρέφος δείχνει διαφορετικές συναισθηματικές αντιδράσεις προς μερικά άτομα και δείχνει προτίμηση στον στόχο της προσκόλλησης, συνήθως τη μητέρα. Χαμογελά περισσότερο όταν είναι παρούσα. Παράλληλα, τα βρέφη δέχονται τη φροντίδα από ξένους και ανέχονται μικρής διάρκειας αποχωρισμούς από οικεία πρόσωπα.

Στην τρίτη φάση, εμφανίζεται η σαφής και “ξεκάθαρη προσκόλληση” από τον 7ο μήνα μέχρι τον 18ο. Το βρέφος εμφανίζει σαφή και επιλεκτική προτίμηση για ένα ή πολύ λίγα πρόσωπα από το στενό περιβάλλον του. Αναζητά τη φυσική εγγύτητα και αππκή ανακούφιση με τον στόχο της προσκόλλησης. Το βρέφος αποκτά το στοιχείο της πρόθεσης και σιγά-σιγά αντιλαμβάνεται τη μονιμότητα του αντικειμένου, δηλαδή ότι η μητέρα υπάρχει έστω και αν δεν είναι παρούσα. Παράλληλα, αυξάνεται η ικανότητα για συμβολική αναπαράσταση κάτι που βοηθά το βρέφος αργότερα να διατηρήσει στο μυαλό του τη νοερή εικόνα της μητέρας. Σε αυτή τη φάση εμφανίζεται το άγχος αποχωρισμού και το άγχος προς τα ξένα πρόσωπα.

Στην τέταρτη φάση προς το τέλος του 2ου έτους και μετά, παρατηρούμε διόρθωση του στόχου και πολυπροσωπική προσκόλληση. Το βρέφος αρχίζει να κατανοεί τη συμπεριφορά των γονιών και να ανέχεται καλύτερα την απουσία τους για μικρά διαστήματα. Επίσης, μπορεί να προσκολλάται και σε άλλα μέλη του στενού περιβάλλοντος που διατηρούν μαζί του μία στενή επαφή.

ΠΕΛΕΚΑΝΟΥ ΖΩΗ

Ηθοποιός, Εμψυχώτρια θεατρικού παιχνιδιού

Β. Βρεφονηπιοκόμων

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Παρασκευόπουλος, Ν.Ι. (1985). Εξελικτική Ψυχολογία. Η ψυχική ζωή από τη σύλληψη ως την ενηλικίωση. Προγεννητική περίοδος, βρεφική ηλικία. Τόμος 1.

Cole M. & Cole R. Sh. (2002). Η ανάπτυξη των παιδιών. Η αρχή της ζωής : εγκυμοσύνη, τοκετός, βρεφική ηλικία. Α Τόμος. Εκδόσεις Δαρδανός.

Δείτε επίσης: ΘΕΩΡΙΑ ΔΕΣΜΟΥ KAI AΓΧΟΣ ΑΠΟΧΩΡΙΣΜΟΥ