Η ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΑΓΩΓΗ
Η μέθοδος της παρατήρησης αποτελούσε από το παρελθόν και εξακολουθεί να αποτελεί για πολλές επιστήμες, έναν άκρως σημαντικό τρόπο καταγραφής ποικίλων στοιχείων και σε συνδυασμό με άλλου είδους πηγές πληροφόρησης, λαμβάνεται υπόψη για την εξαγωγή συμπερασμάτων. Στον χώρο της εκπαίδευσης και πιο συγκεκριμένα της ειδικής αγωγής, δεν θα μπορούσε να μην καταλαμβάνει εξέχοντα ρόλο, ιδιαίτερα κατά τα τελευταία χρόνια. Αυτό θα μπορούσε να αποδοθεί σε ποικίλους παράγοντες, που αν και διαφορετικοί, συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους.
ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗΣ
Πιο αναλυτικά, στην ειδική αγωγή και εκπαίδευση είναι απαραίτητο το εκάστοτε πρόγραμμα παρέμβασης να είναι σχεδιασμένο και προσαρμοσμένο στις ανάγκες, τα σωματικά και πνευματικά χαρακτηριστικά, τις δυνάμεις και τις αδυναμίες, την καθημερινή ζωή, τις κλίσεις και τα ενδιαφέροντα του ατόμου, ώστε να έχει περισσότερες πιθανότητες επιτυχίας και αποτελεσματικότητας. Επιπλέον, μέσω της παρατήρησης του ατόμου στο σχολικό πλαίσιο και στην εκπαιδευτική διαδικασία, στο οικογενειακό του περιβάλλον και στις διάφορες καθημερινές του λοιπές δραστηριότητες, προσφέρεται η δυνατότητα της αξιολόγησης του ατόμου στο φυσικό του περιβάλλον.
Θα μπορούσε, μάλιστα, να υποστηρίξει κανείς ότι το γεγονός αυτό είναι ένα από τα πλεονεκτήματα της παρατήρησης, καθώς όσα καταγράφονται, με αντικειμενικότητα, ανταποκρίνονται σε εξαιρετικά μεγάλο βαθμό στο αξιολογούμενο άτομο σαν οντότητα. Παράλληλα, στα πλεονεκτήματα της μεθόδου της παρατήρησης μπορεί να προστεθεί το γεγονός ότι ο αξιολογητής μέσα από αυτή τη διαδικασία είναι σε θέση να εντοπίσει στοιχεία, τα οποία θα εντάξει στο πρόγραμμα παρέμβασης και πιθανότατα θα λειτουργήσουν ως βασικοί παράγοντες για την αποτελεσματικότητα και την επίτευξη των στόχων του προγράμματος.
ΤΟΜΕΙΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
Ωστόσο, προκειμένου η μέθοδος της παρατήρησης να εξάγει έγκυρες πληροφορίες και αποτελέσματα, είναι σημαντικό να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στους τομείς που θα συμπεριληφθούν στο εκάστοτε πρωτόκολλο παρατήρησης. Είναι χρήσιμο να περιλαμβάνονται όλα τα στοιχεία που ξεχωριστά και στη συνέχεια σαν σύνολο θα προσφέρουν μια συνολική και όσο το δυνατόν πιο αντιπροσωπευτική εικόνα του ατόμου.
Τέτοιοι παράγοντες είναι η σωματική ανάπτυξη, οι κινητικές δεξιότητες και ο συντονισμός, οι κοινωνικές και οι επικοινωνιακές δεξιότητες και οι γνωστικές δεξιότητες. Όλα τα προαναφερθέντα στοιχεία σε συνδυασμό με την μελέτη του ιατρικού, κοινωνικού, οικογενειακού και σχολικού ιστορικού του ατόμου, είναι ικανά να προσφέρουν στον αξιολογητή τη δυνατότητα να συλλέξει πληροφορίες σχετικά με τη σωματική, ψυχοκοινωνική και γνωστική κατάσταση του ατόμου.
Η παρούσα εκπαιδευτική πρόταση παρουσιάστηκε στα πλαίσια εκπόνησης εργασίας του Ετήσιου Σεμιναρίου : ”Αξιολόγηση στην Ειδική Αγωγή’‘ από την Εκπαιδευτική Ένωση και την ομάδα Εκπαίδευση Δίχως Όρια.
Νικολάου Θεανώ, Ψυχολόγος,