«ΠΟΙΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ»
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Το θέμα της ανάπτυξης του παιδιού έχει κατά καιρούς απασχολήσει γονείς, παιδαγωγούς αλλά και επιστημονικό προσωπικό. Μέρος της ανάπτυξής του αποτελεί ο τρόπος με τον οποίο εξελίσσεται συναισθηματικά, επικοινωνεί, μαθαίνει να κοινωνικοποιείται, σκέφτεται αλλά και μεγαλώνει σωματικά. Η ανάπτυξή του εξετάζεται από τις εξής πλευρές: τη νοητική, τη συναισθηματική, την κοινωνική και τη σωματική. Όλοι αυτοί οι τομείς συνδέονται μεταξύ τους και επηρεάζουν ο ένας τον άλλον. Ήδη από τα πρώτα χρόνια της ζωής του παιδιού αναπτύσσονται συνδέσεις στον εγκέφαλό του, οι οποίες είναι αποτέλεσμα των εμπειριών και των σχέσεων που δημιουργούνται και διεγείρουν την ανάπτυξή του.
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Βασικός παράγοντας που επηρεάζει την ανάπτυξη του παιδιού είναι η κληρονομικότητα. Οι προγεννητικοί παράγοντες μπορούν να παίξουν σημαντικό ρόλο και να επηρεάσουν τα παιδιά σε όλη τη διάρκεια της ανάπτυξής τους. Αυτό όμως δε σημαίνει πως όλα τα μέλη της οικογένειας θα παρουσιάσουν τους ίδιους ρυθμούς ανάπτυξης.
Ένας άλλος ιδιαίτερα σημαντικός παράγοντας είναι η διατροφή. Ακόμη και πριν από τη γέννηση η διατροφή της μητέρας παίζει βασικό ρόλο στη συνολική ανάπτυξη του παιδιού. Μετέπειτα, ο υποσιτισμός ή υπερσιτισμός θα επηρεάσει την ομαλή ανάπτυξη και αν δεν αντιμετωπιστεί έγκαιρα από τους γονείς το παιδί εκτός από προβλήματα υγείας πιθανά να μην προλάβει και την ανάπτυξη των συνομηλίκων του. Σημαντικό είναι τα παιδιά να παίρνουν την κατάλληλη ποσότητα τροφής και αυτή να είναι πλούσια σε βιταμίνες.
Σημαντικός επίσης, είναι και ο παράγοντας που περιλαμβάνει το γενικότερο τρόπο ζωής του παιδιού. Έχει παρατηρηθεί πως τα παιδιά πλέον είναι ψηλότερα και βαρύτερα από ότι παλαιότερα. Οι αλλαγές αυτές οφείλονται κυρίως στο περιβάλλον και στις συνήθειες του τόπου όπου μεγαλώνουν και συμβάλουν σημαντικά στην ανάπτυξή τους.
Η σειρά γέννησης επηρεάζει εξίσου την ανάπτυξη του παιδιού αλλά και την κοινωνική του εξέλιξη. Έχει παρατηρηθεί πως τα παιδιά στα οποία αφιερώνεται περισσότερος χρόνος από τους γονείς μιλούν γρηγορότερα από τα υπόλοιπα της ίδιας οικογένειας.
Ακόμη όμως και μία ασθένεια σε μικρότερη ηλικία είναι ικανή να επηρεάσει την ανάπτυξη. Αν μάλιστα συνδυαστεί με κακή διατροφή και μη τήρηση κανόνων υγιεινής για μεγάλο χρονικό διάστημα μπορεί να διαταράξει την ανάπτυξη του παιδιού. Το φαινόμενο είναι συχνό και γι΄ αυτό το λόγο οι γονείς αλλά και οι παιδαγωγοί θα πρέπει να προφυλάσσουν τα παιδιά από τις ασθένειες.
Βαρύνουσα σημασία για τη σωστή ανάπτυξη έχει η σωματική άσκηση και η αποφυγή του μοντέλου της καθιστικής ζωής – τόσο από γονείς όσο και από εκπαιδευτικούς.
Τέλος, το περιβάλλον του παιδιού μπορεί να επηρεάσει θετικά την ανάπτυξή του. Αν τα μέλη της οικογένειάς του αφιερώνουν ποιοτικό χρόνο και ασχολούνται ουσιαστικά μαζί του τότε η εξέλιξή του θα είναι μεγαλύτερη.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ
Από τη βρεφική ακόμη ηλικία υπάρχει αλληλεπίδραση μεταξύ του βρέφους και της μητέρας. Αυτή η συναισθηματική συναλλαγή με τους γονείς είναι εξαιρετικά σημαντική τόσο για τη ψυχική όσο και για τη γνωστική του ανάπτυξη. Μελέτες άλλωστε έχουν δείξει πως ακόμη και η σωματική υγεία επηρεάζεται από την ψυχική κατάσταση του ατόμου. Οι γονείς πρωτίστως είναι εκείνοι που θα προσφέρουν στο παιδί όλα τα εφόδια, το χρόνο, τα ερεθίσματα και το κατάλληλο περιβάλλον για τη σωστή ανάπτυξη του παιδιού.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Feldman, R.S. (2009). Εξελικτική Ψυχολογία: Δια βίου ανάπτυξη, Τόμος 1, (Επιμ. Η. Μπεζεβέγκης), Εκδόσεις Gutenberg.
Παρασκευόπουλος, Ι.Ν. (1985). Εξελικτική Ψυχολογία, 1 & 2, Αθήνα: Ιδιωτική έκδοση.
Ηθοποιός, Εμψυχώτρια θεατρικού παιχνιδιού, Β. Βρεφονηπιοκόμων
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΑΙΔΙΩΝ & ΕΦΗΒΩΝ