ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΔΥΣΛΕΞΙΑΣ

Η διάγνωση και η αξιολόγηση της δυσλεξίας αποτελεί μια δυναμική διαδικασία, κατά την οποία δεν γίνεται μια απλή περιγραφή της σχέσης που παρουσιάζει το παιδί με τον γραπτό λόγο, αλλά περιλαμβάνει ένα σύνολο στρατηγικών, το οποίο απευθύνεται τόσο στο παιδί με την ιδιότητα του ΄learner΄, όσο και στα υπόλοιπα εμπλεκόμενα μέλη, τα οποία είναι το σχολείο, η οικογένεια και ο κοινωνικός περίγυρος του παιδιού. Τα μέλη αυτά, συνιστούν την μαθησιακή κατάσταση του μαθητή είτε είναι συστηματική, είτε όχι (Στασινός, 2020).

Η λεπτομερής και ακριβής διάγνωση των ειδικών δυσκολιών που παρουσιάζει το παιδί στη χρήση και στην κατανόηση του γραπτού λόγου, πραγματοποιείται στους κατάλληλους διαγνωστικούς φορείς της κάθε χώρας, μετά από αίτημα του διευθυντή του σχολείου σε συνεννόηση πάντα με τον εκπαιδευτικό και αφού πρώτα έχει ληφθεί η απαραίτητη συναίνεση από τους γονείς. Στην Ελλάδα, ο διαγνωστικός φορέας στον οποίο πραγματοποιείται η διάγνωση και η αξιολόγηση του παιδιού είναι τα ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ (Στασινός, 2020).

Αρχικό μέλημα στη διαδικασία της διάγνωσης, αποτελεί η αξιολόγηση του κατά πόσον υφίσταται ή όχι, παρόμοια διαταραχή στο παιδί (διαφοροδιάγνωση). Εφόσον υφίσταται, στη συνέχεια προσδιορίζεται η φύση του γλωσσικού προβλήματος, με τη χρήση της μεθόδου του αποκλεισμού, έτσι ώστε να αποκλειστούν άλλες πιθανές παθολογικές καταστάσεις. Κατά αυτόν τον τρόπο, συντίθεται το προφίλ των ειδικών δυσκολιών του παιδιού, καθώς και των γνωστικών του δυνατοτήτων. Η διαδικασία αυτή που διενεργείται στα ΚΕ.Δ.Α.Σ.Υ είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς μέσα από αυτή πραγματοποιείται μια αναλυτική περιγραφή και ερμηνεία των οικείων δυσκολιών του παιδιού, ενώ ταυτόχρονα προδιαγράφεται το πλαίσιο της παρεμβατικής δράσης στο σχολικό περιβάλλον, το οποίο πρέπει να εφαρμοστεί με αίσθημα συνευθύνης από τον εκπαιδευτικό, αλλά και από τους εμπλεκόμενους ειδικούς επαγγελματίες στήριξης (Στασινός, 2020).

Η αποτύπωση των παραπάνω, συντάσσεται με μεγάλη σαφήνεια από την διαγνωστική ομάδα σε συνεργασία με τους εμπλεκόμενους ειδικούς, σε ένα διαγνωστικό φυλλάδιο (report). Το φυλλάδιο αυτό είναι ιδιαίτερης σημασίας, καθώς καταγράφονται οδηγίες σχετικά με την κατάρτιση ενός εξειδικευμένου και κατάλληλου προγράμματος, το οποίο θα βοηθήσει στην υπέρβαση των ειδικών δυσκολιών του παιδιού με δυσλεξία στην εκμάθηση του γραπτού λόγου. Το πρόγραμμα αυτό, εδράζεται κυρίως στο ρεπερτόριο των διαγνωσμένων ειδικών δυσκολιών του παιδιού. Πιο συγκεκριμένα, αναδεικνύονται διδακτικοί στόχοι με συγκεκριμένη δομή, οι οποίοι είναι ανοικτοί σε πιθανές τροποποιήσεις που ενδέχεται να υλοποιηθούν κατά την διάρκεια του σχολικού προγράμματος.

Κατ΄ αυτόν τον τρόπο, δύναται να σχεδιαστεί ένα κατάλληλο σχέδιο δράσης, με το οποίο μπορεί να πραγματοποιηθεί η υπέρβαση των ειδικών δυσκολιών του παιδιού με δυσλεξία. Το έργο λοιπόν της πολυθεματικής ομάδας (ψυχολογικό και παιδαγωγικό), είναι ιδιαίτερα σημαντικό και ταυτόχρονα δυναμικό, περιγραφικό και λειτουργικό, καθώς δεν σταματά στην εξιχνίαση και χαρτογράφηση του μαθησιακού προφίλ του παιδιού, αλλά έχει τη μορφή ενός συνεχόμενου υποστηρικτικού ανύσματος με στόχο την κατάρτιση εξειδικευμένων προγραμμάτων, την εφαρμογή περιοδικών και ενδιάμεσων αξιολογήσεων, καθώς και την εφαρμογή κατάλληλων στρατηγικών με σκοπό τη διαμόρφωση ενός φιλικά διακείμενου σχολικού περιβάλλοντος (Στασινός, 2020).

Σε όλη αυτή τη διαδικασία (διάγνωσης, αξιολόγησης, παρέμβασης), ιδιαίτερο ρόλο έχει και ο εκπαιδευτικός. Πιο συγκεκριμένα, ο εκπαιδευτικός παρουσιάζει ένα τρίπτυχο ρόλο συνευθύνης, συναντίληψης και συλλογικότητας. Γι’ αυτό και καλείται να είναι ειδικά καταρτισμένος με αναπτυγμένη δεξιότητας πρωτοβουλίας και δημιουργικότητας, προκειμένου να μπορέσει να πετύχει αξιόλογα πράγματα προς την κατεύθυνση αυτή. Ο ρόλος του είναι πληθωριστικός, καθώς αποτελεί τον πρώτο αποδέκτη των ειδικών δυσκολιών του παιδιού και τον τελικό πυλώνα εφαρμογής των εξειδικευμένων προγραμμάτων για την υπέρβασή τους. Στην προσπάθειά του λοιπόν, είναι εκείνος που μπορεί να ανιχνεύσει τις δυσκολίες του παιδιού, να προσφέρει χρήσιμες πληροφορίες στον διαγνωστικό φορέα και να εφαρμόσει μεθοδικά και υπεύθυνα τα ειδικά προγράμματα προσβλέποντας στη μεγαλύτερη δυνατή διδακτική επιτυχία προς όφελος του παιδιού με δυσλεξία (Στασινός, 2020).

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Στασινός, Δ. (2020). Η Ειδική Συμπεριληπτική Εκπαίδευση 2027. Η ελκυστική εκδίπλωσή της στο Νέο-ψηφιακό Σχολείο με Ψηφιακούς πρωταθλητές. Παπαζήση.

Στασινός, Δ. (2020). Ψυχοπαθολογία του Λόγου και της Γλώσσας. Δυσλεξία, Πολυγλωσσία, Λογοθεραπεία & Συμπερίληψη. Gutenberg.

Κακκαλή Κυριακή,

Εργοθεραπεύτρια, M.Ed. Ειδικής Αγωγής

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:ΤΡΟΠΟΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ ΜΑΘΗΤΩΝ ΜΕ ΔΥΣΛΕΞΙΑ