ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΜΕΝΗ Ή ΜΕΤΑΣΧΗΜΑΤΙΣΤΙΚΗ ΗΓΕΣΙΑ;

Στη σημερινή εποχή, ο πολυπολιτισμικός χαρακτήρας που παρουσιάζουν τα σχολικά πλαίσια, θέτει στο προσκήνιο την ανάγκη υιοθέτησης και εφαρμογής διαπολιτισμικών εκπαιδευτικών πολιτικών, των οποίων βασικός στόχος θα πρέπει να είναι η παροχή ίσων ευκαιριών για όλους τους μαθητές ανεξαρτήτως εθνικότητας (Χατζησωτηρίου & Αγγελίδης, 2018).

Η διαπολιτισμική εκπαίδευση, παρουσιάζει διάφορα μοντέλα της σχολικής ηγεσίας. Ορισμένα από αυτά αποτελούν το πολυπολιτισμικό μοντέλο, το οποίο αναφέρεται στην διαφοροποιημένη ηγεσία η οποία στοχεύει στη μερική διαφοροποίηση του σχολικού θεσμού και το διαπολιτισμικό μοντέλο της μετασχηματιστικής ηγεσίας, το οποίο παρουσιάζει υψηλή ανταπόκριση στις ανάγκες συνεργατικής και κατανεμημένης ηγεσίας, ενώ παράλληλα βασίζεται στις αρχές της κοινωνικής δικαιοσύνης, της δημοκρατίας και της συμπερίληψης (Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, 2022).

Πιο αναλυτικά, στη διαφοροποιημένη ηγεσία οι σχολικοί ηγέτες διαφοροποιούν τις σχολικές πολιτικές τους, λόγω της αυξημένης εισροής μεταναστών, αντιλαμβανόμενοι πως δεν μπορούν να διατηρούν την ίδια πολιτική ηγεσία που είχαν και στο παρελθόν, ενώ ταυτόχρονα αντιμετωπίζουν την διαφορετικότητα μέσα από θεωρίες και πολιτισμικούς εορτασμούς. Η ετερότητα γι΄ αυτούς δεν αποτελεί ένα επιπλέον βάρος, αντιθέτως υποδέχονται τους μετανάστες μαθητές τους με μία μεγάλη αγκαλιά, εστιάζοντας στις αξίες, στα πιστεύω τους, στις διαπροσωπικές τους σχέσεις και στα συναισθήματα τους. Αυτός δυστυχώς είναι και ο λόγος, για τον οποίο η συγκεκριμένη ηγεσία πολλές φορές δεν παρουσιάζει τα επιθυμητά αποτελέσματα, καθώς κινείται προς μία πιο διαισθητική πολιτική παρά προς μία ξεκάθαρη στρατηγική διαπολιτισμικής πολιτικής (Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, 2022).

Από την άλλη, στη μετασχηματιστική ηγεσία αναπτύσσεται η αρχή της συμπερίληψης στα πλαίσια της διαπολιτισμικότητας. Η μετασχηματιστική ηγεσία, προωθεί τις ευεργετικές διαδικασίες μάθησης για όλους τους μαθητές γηγενείς και μη, με την βοήθεια πρακτικών και στρατηγικών που έχουν μελετηθεί εις βάθος στο σχολικό πλαίσιο. Ορισμένες από αυτές τις στρατηγικές, αποτελούν η δημιουργία σχολικών δικτύων συνεργασίας και η ανάπτυξη συνεργατικής κουλτούρας εντός των σχολείων (Δημόπουλος & Ιορδανίδης, 2019). Οι σχολικοί ηγέτες στο συγκεκριμένο μοντέλο, προωθούν την συνεργασία και την ανταλλαγή ιδεών με τους συναδέλφους τους σε άλλα σχολεία, ακόμα και αν δεν εμπίπτουν στα πλαίσια των δικτύων συνεργασίας.

Επίσης, αναλαμβάνουν την διοργάνωση επιμορφωτικών σεμιναρίων των εκπαιδευτικών σχετικά με την επαγγελματική τους ανάπτυξη στα πλαίσια του διαπολιτισμού, έτσι ώστε να είναι πάντα σε θέση να ανταποκρίνονται στις ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες ενός πολυπολιτισμικού σχολείου. Επιπλέον, οι σχολικοί ηγέτες προωθούν την ανάπτυξη της συνεργασίας με τους μετανάστες γονείς των μαθητών, ενθαρρύνοντας την συμμετοχή τους σε εορτασμούς πολιτισμικών δρώμενων, σε σεμινάρια κ.τ.λ. Στη μετασχηματιστική ηγεσία του διαπολιτισμικού μοντέλου, χρησιμοποιούνται όλες οι πηγές οι οποίες μπορούν να βοηθήσουν στην συμπερίληψη των παιδιών γι΄ αυτό και υπάρχει δικτύωση ακόμα και με εξειδικευμένο προσωπικό όπως ψυχολόγοι, λογοθεραπευτές κ.τ.λ. Όλοι οι ηγέτες στο συγκεκριμένο μοντέλο, διακατέχονται από μία ξεκάθαρη διατύπωση διαπολιτισμικών σχολικών πολιτικών (Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, 2022).

Όπως διαφαίνεται και παραπάνω, η διαφοροποιημένη ηγεσία διαφέρει σε πολλά σημεία από την μετασχηματιστική ηγεσία, καθώς η δεύτερη χαρακτηρίζεται από μια ξεκάθαρη διαπολιτισμική πολιτική προς όφελος όλων των μαθητών γηγενών και μη, ενώ η πρώτη βασίζεται κυρίως σε διαισθητική πολιτική, μένοντας σε επιφανειακό επίπεδο. Γίνεται λοιπόν κατανοητό, πως βέλτιστη ηγεσία ανάμεσα στις δύο αποτελεί η μετασχηματιστική ηγεσία του διαπολιτισμικού μοντέλου, στην οποία και πρέπει να στοχεύουν συνολικά τα σχολεία (Πανεπιστήμιο Λευκωσίας, 2022).

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Δημόπουλος, Δ., & Ιορδανίδης, Γ. (2019). Το μετασχηματιστικό στυλ ηγεσίας στην ελληνική δευτεροβάθμια εκπαίδευση. International Journal of Educational Innovation, 1, 18-27.

Πανεπιστήμιο Λευκωσίας. (2022, Απρίλιος, 07). Σχολική Ηγεσία στα Διαπολιτισμικά Σχολεία.[παρουσίαση]. https://courses.unic.ac.cy/pluginfile.php/2487339/mod_resource/content/0/%CE%95%CE%B2%CE%B4%CE%BF%CE%BC%CE%AC%CE%B4%CE%B1%205.pdf

Χατζησωτηρίου, Χ., & Αγγελίδης, Π. (2018). Ευρωπαϊσμός και Διαπολιτισμική Εκπαίδευση: Από το Υπερεθνικό στο Σχολικό Επίπεδο. Διάδραση.

Κακκαλή Κυριακή,

Εργοθεραπεύτρια, M.Ed. Ειδικής Αγωγής

ΔΕΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:ΣΥΣΤΗΜΙΚΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ