ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ

ΜΟΝΤΕΛΟ ΕΡΜΗΝΕΙΑΣ

O κρισιμότερος, ίσως, ψυχολογικός προβλεπτικός παράγοντας για τον εθισμό στο Διαδίκτυο είναι η ανάγκη για εξασφάλιση θετικών βιωμάτων, μέσω του ενθουσιασμού και της απελευθέρωσης ή αντίστροφα η ανάγκη μετριασμού έντονων αρνητικών συναισθημάτων. Η ένταση της εκδήλωσης των συμπτωμάτων κορυφώνεται, παράλληλα με τον βαθμό που η ηλεκτρονική εμπλοκή ανακουφίζει από δυσάρεστα συναισθήματα.

Το διαδίκτυο προσφέρει τη δυνατότητα αποσυμπίεσης από το άγχος της καθημερινότητας, λειτουργώντας με έναν χαρακτήρα που απέχει από τον πραγματικό. Ο ηλεκτρονικός αυτός χαρακτήρας αποτελεί, τελικά, ένα νέο είδος ταυτότητας, που σε αρκετές περιπτώσεις, απορρέει από τη χαμηλή αυτοεκτίμηση και από τον φόβο της απόρριψης. Επιπλέον, το διαδραστικό μέρος του Διαδικτύου, δηλαδή η παροχή βοήθειας, η σύναψη σχέσεων, ή η φιλία συνδέεται με την υποκειμενική αίσθηση εμπλοκής σε ένα εικονικό περιβάλλον, με όσα συμβαίνουν εντός αυτού, να γίνονται αντιληπτά ως αληθινά.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΡΟΛΗΨΗΣ

Ωφέλιμη κρίνεται η προσαρμογή προληπτικών προγραμμάτων στην κοινοτική πραγματικότητα. Πιο συγκεκριμένα, συνιστάται η πραγματοποίηση δράσεων προσανατολισμένων στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του ευρύ κοινού. Η διαδικτυακή διαφώτιση μπορεί να γίνει μέσα από εξειδικευμένους θεσμικούς και κοινοτικούς φορείς. Η πρόληψη αυτή εμπίπτει στα πρωτογενή προγράμματα πρόληψης.

Στο δευτερογενές επίπεδο πρόληψης το ενδιαφέρον εστιάζει σε πληθυσμούς υψηλού κινδύνου. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι η έμμονη σκέψη για το Διαδίκτυο, η κατανάλωση υπερβολικού χρόνου ή/και χρήματος σε σχετικές δραστηριότητες, το άγχος, η αισθητή έκπτωση λειτουργικότητας του ατόμου, όπως η παραμέληση της προσωπικής φροντίδας και υγιεινής, η απώλεια ύπνου, η σχολική αποτυχία, οι ενδοοικογενειακές συγκρούσεις ισοδυναμούν με χαρακτηριστικά υψηλού κινδύνου. Εν προκειμένω, η ενημέρωση γονέων, εκπαιδευτικών και ειδικών ψυχικής υγείας είναι απαραίτητη.

Τέλος, η τριτογενή πρόληψης είναι συνυφασμένη με την έννοια της παρέμβασης, όπου μετά την αξιολόγηση και διάγνωση του συνδρόμου, ξεκινά η παρακολούθηση θεραπευτικού προγράμματος. Το θεραπευτικό αυτό πρόγραμμα περιλαμβάνει ειδικό εξατομικευμένο πρόγραμμα περιορισμού της υπερβολικής χρήσης του Διαδικτύου, εκμάθηση ενός ορθολογικότερου τρόπου χρήσης των νέων τεχνολογιών από τον έφηβο ή το παιδί, συμβουλευτική παρέμβαση σε έφηβο και οικογένεια, ακόμη και ψυχοθεραπευτική παρέμβαση και φαρμακοθεραπεία σε περιπτώσεις συννοσηρότητας με άλλες διαταραχές.

Συμπερασματικά, το Διαδίκτυο είναι φορέας επικοινωνίας και πληροφοριών, του οποίου η αξιοποίηση δεν πρέπει να ενοχοποιείται. Αντιθέτως, οφείλουμε να περιορίζουμε τις παραμέτρους που εύκολα το καθιστούν αντικείμενο εθισμού, έχοντας την κατάλληλη βοήθεια και υποστήριξη.

Όλγα Μάμαλη, Φιλόλογος-Ψυχολόγος,

Μ. Sc. Kλινική Ψυχολογία

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ :ΚΑΤΑΧΡΗΣΗ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟΥ ΚΑΙ ΠΑΙΔΙΑ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Morahan-Martin, J., & Schumacher, P. (2000). Incidence and correlates of pathological Internet use among college students. Computers in Human Behavior, 6(2), 133-142

Reiss, D., & Price, R.H. (1996). National research agenda for prevention research: The National Institute of Mental Health report. American Psychologist, 51, 1109-1115

Ridings, C. M., & Gefen, D., (2004). Virtual community attraction: Why people hang out online. Journal of Computer- Mediated Communication, 10(1)

Young, K. S (1998). Internet addiction: the emergence of a new clinical disorder. Cyberpsychology and Behavior, 1(3), 237-244