Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΖΩΓΡΑΦΙΑΣ ΣΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ ΨΥΧΟΣΥΝΘΕΣΗΣ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
Η ζωγραφιά πέραν από ανάπτυξη κινητικών δεξιοτήτων και φαντασίας μπορεί να μας αποκαλύψει πολλά για τον χαρακτήρα και τα συναισθήματα του παιδιού.
ΓΙΑΤΙ ΣΥΜΒΑΙΝΕΙ ΑΥΤΟ;
Η έκφραση των συναισθημάτων και οι τρόποι διαχείρισής τους δε φανερώνονται εύκολα και με ευθύ τρόπο στα παιδιά. Είτε γιατί είναι σε πολύ μικρή ηλικία και δε μιλάνε ακόμη είτε γιατί δεν έχουν το κατάλληλο λεξιλόγιο να εκφραστούν ή και τέλος γιατί δεν έχουν μάθει από το περιβάλλον τους να εκφράζουν τα συναισθήματά τους.
Το σχέδιο του παιδιού μπορεί να μας βοηθήσει να καταλάβουμε το τι νιώθει μέσα του αλλά και πώς είναι διαμορφωμένη η προσωπικότητά του. Ουσιαστικά λοιπόν, η αντίστοιχη λεκτική έκφραση μεταφέρεται σε μια κόλλα χαρτί.
ΤΙ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΟΥΜΕ;
Πέραν από την ανάλυση των χρωμάτων, των μεγεθών των σχεδίων, των αποστάσεων μεταξύ των αντικειμένων στη ζωγραφιά, τα άτομα και οι εικόνες που περιλαμβάνονται μέσα αυτή, μπορούμε να καταλάβουμε πολλά ακόμα και από τον τρόπο πιασίματος του μολυβιού, το σημείο του χαρτιού από το οποίο ξεκινάει να ζωγραφίζει, το χέρι το οποίο χρησιμοποιεί, το πόσο χώρο καλύπτει στο χαρτί ακόμα και από την ένταση με την οποία διαγράφονται οι γραμμές από το μολύβι/μαρκαδόρο, κλπ.
ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΑ
Με μια γρήγορη ανάλυση ενός σχεδίου διαφαίνονται τα συναισθήματα που κυριεύουν το παιδί εκείνη την ώρα, είτε είναι ευχάριστα είτε δυσάρεστα. Άλλωστε τα παιδιά νιώθουν πάντα πιο έντονα τα συναισθήματά τους και βιώνουν τις καταστάσεις με ένα τρόπο διαφορετικό από τους μεγάλους, καθώς νιώθουν πάντα ότι το κέντρο μιας κατάστασης ή μιας αντίδρασης κάποιου ατόμου γύρω τους, αφορά τα ίδια.
Στο σύνολό τους, οι ζωγραφιές ενός παιδιού, με τη σωστή ανάλυση, μπορούν να μας αποκαλύψουν χαρακτηριστικά της προσωπικότητάς του, τα οποία είναι φυσικά πιο σταθερά και διαμορφωμένα μέσα στα χρόνια, σε σύγκριση με κάποια συναισθήματα που μπορεί να νιώθει μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο.
ΤΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΤΕΣΤ
Η ανάλυση του παιδικού σχεδίου πέραν από τις λεπτομέρειες που προηγήθηκαν, δίνει βάση σε 4 διαφορετικούς πυλώνες. Η ζωή του παιδιού αντικατοπτρίζεται μέσα από τη ζωγραφιά σε 4 διαφορετικά σχέδια: Την ανθρώπινη μορφή, το δέντρο, το σπίτι και την οικογένεια.
Ανθρώπινη μορφή: εκτός από τις ζωγραφιές που θέλει να χαρίσει το παιδί σε κάποιον, οπότε ζωγραφίζει συγκεκριμένα εκείνον, συνήθως ζωγραφίζει τον ίδιο του τον εαυτό. Απεικονίζει έτσι, τον τρόπο με τον οποίο , όχι αναγκαστικά συνειδητά, αντιλαμβάνεται τον εαυτό του, τα όρια του σώματός του και τις επιθυμίες του για αυτό.
Δέντρο: το δέντρο επίσης έχει να κάνει με το ίδιο το παιδί και την ενέργεια που το περιβάλλει σε συνδυασμό με το πώς το ίδιο αντιλαμβάνεται την ψυχοσύνθεσή του.
Σπίτι: στο σχέδιο του σπιτιού η ανάλυση είναι πιο πολύπλοκη, καθώς αφορά το πώς βιώνει το ίδιο το παιδί την οικογένεια και τις απαιτήσεις της, μαζί με το πώς το ίδιο αντιλαμβάνεται και τοποθετεί τον εαυτό του στο εσωτερικό της.
Οικογένεια: στο σχέδιο της οικογένειας υπάρχουν πολλά διαφορετικά στρώματα. Αρχικά το παιδί, τις περισσότερες φορές, όταν του ζητηθεί να ζωγραφίσει μια οικογένεια ζωγραφίζει τη δική του και μαζί όσα συμβαίνουν στα μέλη της, είτε σε καταστάσεις που το αφορούν, είτε όχι. Σε δεύτερη ανάγνωση αναλύονται συναισθήματα του παιδιού τα οποία βασίζονται στην ασφάλεια και την εμπιστοσύνη που του εμπνέει η ίδια του η οικογένεια και σε τι στάδιο βρίσκεται τη συγκεκριμένη περίοδο.
Κλινική Ψυχολόγος
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Crotti, E. (2018). Ζωγραφιές. Αθήνα: Εκδόσεις Πεδίο
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
Η ΨΥΧΙΚΗ ΑΝΘΕΚΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
