ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΥΤΙΣΜΟΣ

Τα νέα τεχνολογικά μέσα, σύμφωνα με σχετικές έρευνες, συνδράμουν στην παροχή περισσότερων ευκαιριών για την υποστήριξη ατόμων που ανήκουν στο φάσμα του Αυτισμού. Η βελτίωση των επικοινωνιακών και κοινωνικών τους δεξιοτήτων, η μείωση των δυσλειτουργικών μοτίβων συμπεριφοράς και η παροχή κινήτρων για ενεργή συμμετοχή σε δραστηριότητες, αποτελούν μερικούς από τους βασικούς στόχους.

Σύμφωνα με τη βιβλιογραφική ανασκόπηση, η συμβολή της τεχνολογίας, ιδίως τη δεκαετία του ΄70, εστίασε στην ανάπτυξη γλωσσικών και επικοινωνιακών δεξιοτήτων. Υφίσταντο τότε, σε μεγάλο βαθμό, επιφυλάξεις και ενδοιασμοί αναφορικά με τις πιθανότητες έκφρασης μεγαλύτερης κοινωνικής απόσυρσης εξαιτίας της χρήσης του υπολογιστή. Παρ όλα αυτά, απεδείχθη ερευνητικά ότι υπήρξαν τα πρώτα θετικά αποτελέσματα στον τομέα της γνωστικής ανάπτυξης, στην επίτευξη βλεμματικής επαφής και στη μείωση της ηχολαλίας.

Ξεκινώντας, σταδιακά από τη δεκαετία του ΄90 και φτάνοντας αισίως στο 2000, η προσθήκη και άλλων εφαρμογών αυξανόταν με ταχείς ρυθμούς που εμπλούτισαν τα ενδιαφέροντα και διεύρυναν τις δεξιότητες που δύναντο να βελτιωθούν. Από τότε, και μέχρι σήμερα, τα κινούμενα σχέδια, τα συναισθηματικά εκφραστικά avatar, οι κινούμενοι ψηφιακοί εκπαιδευτές, η χρήση διαδικτυακών περιβαλλόντων, εφαρμογές εικονικής πραγματικότητας, αποτελούν συμπληρωματικό υλικό. Η ύπαρξη των εφαρμογών αυτών σε συνδυασμό με την εξέλιξη ηλεκτρονικών συσκευών, όπως των υπολογιστών παλάμης και των έξυπνων κινητών, προάγουν αρμονικά την αποτελεσματικότητα των τρόπων εκπαίδευσης και υποστήριξης σε άτομα που βρίσκονται στο φάσμα του αυτισμού. Τέλος, με την εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης βρίσκεται υπό εξέταση η συμβολή της ρομποτικής στα πλαίσια θεραπευτικών προγραμμάτων.

Η πλειοψηφία των μελετών που έχει διερευνήσει τη χρησιμότητα των προαναφερθέντων μέσων έχει αναδείξει την προσφορά τους. Τα ερευνητικά συμπεράσματα που προκύπτουν συμπυκνώνουν την ιδέα ότι δύναται να επωφεληθούν παιδιά και ενήλικοι που ανήκουν στο φάσμα. Να είναι σε θέση, δηλαδή, να αναγνωρίζουν τα συναισθήματά τους, να επικοινωνούν και να συνεργάζονται με λειτουργικότερο τρόπο λαμβάνοντας, πάντα, ως γνώμονα τις διαφορετικές ικανότητες και ανάγκες του καθενός. Όλα αυτά, αποτελούν στοιχεία τα οποία δομούν την ανεξαρτησία και την κοινωνικοποίηση τους, ως βασικοί πυλώνες της προσωπικής εξέλιξής τους.

Επιπλέον, πορίσματα ερευνών τονίζουν ότι η χρήση ποικίλων εφαρμογών και μέσων της τεχνολογίας, δε στοχεύει μόνο στο να βοηθήσει στην ενίσχυση γνωστικών, επικοινωνιακών και κοινωνικών δεξιοτήτων. Μπορεί, επίσης, να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην καλλιέργεια επαγγελματικών δεξιοτήτων ακόμα και να αποτελέσει πηγή ψυχαγωγίας με τη βοήθεια κατάλληλων παιχνιδιών.

Ως επίλογος, αξίζει να αναφερθεί ότι δεν αρκεί η χρήση των μέσων και των εφαρμογών της Τεχνολογίας για να καταστήσουν αποτελεσματικούς τους προβλεπόμενους στόχους που μπορούν να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους. Απαραίτητες προϋποθέσεις είναι ο τρόπος αξιοποίησης αυτών και τα περιβάλλοντα, τα πλαίσια δηλαδή, εντός των οποίων αξιοποιούνται. Τέλος, είναι σημαντικό να αποφευχθούν αρνητικοί αντίκτυποι όπως είναι εκείνοι της απομόνωσης ή του εθισμού.

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Alexander, J., Ayres, K., Smith, K., Shepley, S., & Mataras, T. (2013). Using video modeling on an ipad to teach generalized matching on a sorting mail task to adolescents with autism. Research in Autism Spectrum Disorders, 7 (11), 1346-1357

Boraston, Z., & Blakemore, S.-J. (2007). The application of eye-tracking technology in the study of autism. The Journal of Physiology, 581(3), 893-898

Cramer, M., Hirano, S., Tentori, M., Yeganyan, M., & Hayes, G. (2011). Classroom based assistive technology: Collective use of interactive visual schedules by students with autism. Proceedings of the SIGCHI Conference on Human Factors in Computing Systems. New York: ACM

Hayes, G., Hirano, S., Marcu, G., Monibi, M., Nguyen, D., & Yeganyan, M. (2010). Interactive visual supports for children with autism. Personal and Ubiquitous Computing, 14 (7), 663-680.

Τσιόπελα, Δ., & Τζιμογιάννης, Α. (2017). Οι ΤΠΕ στην εκπαίδευση ατόμων με Διαταραχές Αυτιστικού Φάσματος : Βιβλιογραφική επισκόπηση. Θέματα Επιστημών και Τεχνολογίας στην Εκπαίδευση, 10, 19-35

Όλγα Μάμαλη, Φιλόλογος-Ψυχολόγος,

M.Sc. Κλινική Ψυχολογία

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:ΑΥΤΙΣΜΟΣ & ΔΙΑΤΑΡΑΧΕΣ ΣΤΗ ΣΤΟΜΑΤΙΚΗ ΑΙΣΘΗΤΗΡΙΑΚΗ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ