«ΑΥΤΙΣΜΟΣ: ΕΠΙΒΡΑΒΕΥΣΗ Ή ΔΩΡΟΔΟΚΙΑ;»
Α ΜΕΡΟΣ
Πολλοί εκπαιδευτικοί έχουν ένα σημαντικό δίλημμα. Πρέπει να επιβραβεύω τον μαθητή με ΔΑΦ δίνοντας του υλικά αγαθά για να κάνει αυτά που θέλω ή αυτό διδάσκει στον μαθητή ότι για όλα πρέπει να έχει ένα αντάλλαγμα;
Η απάντηση λοιπόν είναι «Ναι, πρέπει να επιβραβεύουμε τους μαθητές και όχι δεν μαθαίνουν ότι για όλα πρέπει να υπάρχει ένα αντίτιμο»
εάν βέβαια η επιβράβευση γίνεται με σωστό τρόπο και έχει και η ίδια διαβαθμίσεις.
Αρχικά, ο μαθητής λόγω της φύσης της διαταραχής έχει έλλειψη εσωτερικού κινήτρου – και ακόμα περισσότερο κοινωνικού κινήτρου. Πολλοί μαθητές δεν ενδιαφέρονται να κάνουν κάτι για να ευχαριστήσουν τον δάσκαλο ή τους γονείς ή ακόμα και τους συμμαθητές τους. Δεν σημαίνει όμως ότι αυτό δεν τροποποιείται με τον καιρό και τη σωστή εκπαίδευση.
1. Ξεκινάμε πάντα με υλικά αγαθά ή με τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα του μαθητή
Μέσα από την επιβράβευση που είναι άμεσα συνδεδεμένη με τα ενδιαφέροντα του μαθητή μαθαίνει ότι μετά από μια «υποχρεωτική» δραστηριότητα έρχεται η ευχαρίστηση. Όταν ο μαθητής γίνεται όλο και πιο πρόθυμος να συμμετέχει στην δραστηριότητα αλλάζουμε την επιβράβευση με μια «ανταμοιβή αλληλεπίδρασης», δηλαδή αυτό που κερδίζει ο μαθητής είναι μια ευχάριστη δραστηριότητα στην οποία συμμετέχει ένας σημαντικός άλλος (είτε ο άλλος είναι ο ίδιος ο εκπαιδευτικός, είτε ένας συμμαθητής ή ένα οικογενειακό πρόσωπο). Με αυτό τον τρόπο εισάγουμε την έννοια του «κοινωνικού κινήτρου».
2. Χρειάζεται συνεχής επιβράβευση και για προηγούμενους στόχους που έχει καταφέρει, περισσότερο ΜΕ μορφή λεκτικής επιβράβευσης
Όσο η εκπαίδευση προχωράει, ο μαθητής εμπιστεύεται τον εκπαιδευτικό αλλά αρχίζει να παίρνει και ηθική ικανοποίηση ο ίδιος για όσα καταφέρνει. Τότε η ανάγκη για επιβράβευση και η άμεση ανταπόκριση του εκπαιδευτικού για επιβράβευση αρχίζει να αγγίζει τα φυσιολογικά επίπεδα. Τίποτα όμως δεν είναι δεδομένο καθώς μπορεί να υπάρξει παλινδρόμηση. Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι την επιβράβευση ή την ανταμοιβή την διαλέγετε εσείς και όχι ο μαθητής. Η συμμετοχή του μαθητή στην επιλογή της επιβράβευσης αυξάνει την πιθανότητα να θεωρηθεί δωροδοκία από τον μαθητή. Ακόμη μπορεί να του δώσει την ευκαιρία να ασκήσει πίεση σε εσάς για να καταφέρει αυτό που θέλει. Αργότερα μπορείτε να του προσφέρεται 2 επιλογές δικές σας που θα πρέπει να διαλέξει και αφήστε εκείνον να σας προτείνει μια επιβράβευση που επιθυμεί για ήδη επιτυχημένους στόχους.
Η επιβράβευση του μαθητή την περίοδο που προσπαθούμε να διαφοροποιήσουμε την συμπεριφορά του επιβάλλεται να είναι συστηματοποιημένη, σταθερή και να έχει δομή. Όσο πιο δύσκολος είναι ο στόχος ή η συμπεριφορά που θέλουμε να αλλάξουμε τόσο πιο ελκυστική πρέπει να είναι η επιβράβευση του μαθητή.
Βιβλιογραφία:
“Managing Challenging Behavior, Guidelines for Teachers” publisher Irish National Teachers’ Organization, November 2004
“Challenging behavior and autism: making sense – making progress: a guide to preventing and managing challenging behavior for parents and teachers” , Whitaker, P., Joy, H., Harley, J., & Edwards, D. publisher National Autistic Society, 2001.
Τις παρεμβάσεις ABA και Εντατική Αλληλεπίδραση.
“Understanding Challenging behaviour in Inclusive Classrooms”, Colin Lever, published by Longman, 2011.
Κατερίνα Μούρμουρα
M.Ed Ειδικής Αγωγής
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:«ΔΕΝ ΘΕΛΩ ΝΑ ΠΑΩ ΣΧΟΛΕΙΟ! Η ΕΞΟΜΟΛΟΓΗΣΗ ΕΝΟΣ ΔΑΣΚΑΛΟΥ! »