ΤΟ ΠΡΟΒΟΛΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ & Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ
Το συμβολικό ή αλλιώς προβολικό παιχνίδι συναντιέται για πρώτη φορά ήδη από την προσχολική ηλικία και εξελίσσεται στις επόμενες, ανάλογα με τις εμπειρίες του παιδιού. Όταν μιλάμε για το προβολικό παιχνίδι εννοούμε το φανταστικό παιχνίδι ρόλων του παιδιού που θα το πραγματοποιήσει με κάθε μέσο σε κάθε χώρο.
•ΤΙ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ;
Στις περισσότερες φορές το παιδί χρησιμοποιεί μικρές και μεγάλες φιγούρες για να μπορέσει να αποδώσει κάποιο γεγονός που έγινε ή που το ίδιο θα ήθελε να γίνει στο μέλλον. Μπορούν όμως να χρησιμοποιηθούν τα περισσότερα παιχνίδια ή και αντικείμενα του παιδιού, από τα αυτοκινητάκια του μέχρι τα αγαπημένα του στυλό, στα όποια δίνει ανθρώπινη υπόσταση.
• ΣΕ ΠΟΙΑ ΗΛΙΚΙΑ ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ;
Στους 17 μήνες του παιδιού, εμφανίζονται τα πρώτα σημάδια προβολικού παιχνιδιού. Πίνει από φανταστικά φλυτζάνια, προσποιείται ότι πηγαίνει για ύπνο. Γύρω στα 2,5 έτη, το παιδί αναπαριστά καταστάσεις που συνέβησαν ή που επιθυμεί να συμβούν, επεκτείνοντάς το και πέρα από τον εαυτό του, βάζοντας και άλλους χαρακτήρες να συμμετέχουν. Στα 3 έτη ξεκινά να χρησιμοποιεί και τα κατάλληλα σκηνικά όπως ένα σπιτάκι, ένα παλάτι, μια πίστα αυτοκινήτων. Τέλος, στα 5 έτη ξεκινά να αναπτύσσει το παιχνίδι του με λεκτικές χρονικές ακολουθίες, πχ. τώρα, πριν, αργότερα.
• ΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ
Το προβολικό παιχνίδι διαμορφώνεται και σε ομαδικό επίπεδο αλλά και σε ατομικό, σε κάθε χώρο. Οι 2 κύριοι χώροι που κυκλοφορεί και το παιδί είναι το σπίτι και το σχολείο. Στην τάξη, μπορούν να δημιουργηθούν συγκεκριμένοι χώροι όπου θα υπάρχουν τα παιχνίδια που χρησιμοποιούν πιο συχνά τα παιδιά για το συμβολικό τους παιχνίδι, πχ. ένα κάστρο ή ένα σπίτι.
Στο σπίτι, οι γονείς, μπορούν να προμηθεύσουν το παιδί με υλικά και νέες φιγούρες διαφόρων χαρακτηριστικών και διαστάσεων για να εμπλουτίσουν το παιχνίδι του και να μπορεί το ίδιο να δημιουργήσει όλο και περισσότερες ιστορίες.
•ΤΟ ΠΡΟΒΟΛΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΣΤΗΝ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Το πώς αναπτύσσει το παιδί το παιχνίδι του αποτελεί ένα φως για να καταλάβουν οι ειδικοί τι συμβαίνει στο μυαλό και την ψυχή του. Στον χώρο της ψυχοθεραπείας, μέσω του προβολικού παιχνιδιού το παιδί εκφράζει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του, μέσα από τις φιγούρες που του δίνονται. Μέσα από αυτή τη διαδικασία δημιουργεί και μια σχέση εμπιστοσύνης και ασφάλειας με τον ειδικό που έχει απέναντί του, ο οποίος παρατηρεί και ενίοτε συμμετέχει, χωρίς όμως να παρεμβαίνει.
• ΠΟΤΕ ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΙΚΟ ΠΑΙΧΝΙΔΙ ΠΑΕΙ ΛΑΘΟΣ;
Υπάρχουν κάποια σημάδια που μπορεί να παρατηρήσει ο γονιός και ο ειδικός μέσα από το παιχνίδι που δείχνουν πως η σκέψη του παιδιού και τα συναισθήματά του τη συγκεκριμένη στιγμή είναι αρκετά μπερδεμένα. Τέτοια σημάδια είναι:
• Αν επαναλαμβάνει το ίδιο μοτίβο και τις ίδιες καταστάσεις με κάθε φιγούρα που πιάνει στα χέρια του σε οποιονδήποτε χώρο
• Αν χρησιμοποιεί εμμονικά τα ίδια παιχνίδια και τις ίδιες φιγούρες
• Αν έχει πολύ συγκεκριμένη σκέψη, πχ. Αφού δεν έχει φτερά δεν μπορεί να πετάξει, αφού δε φοράει κόκκινο σκούφο δεν είναι η Κοκκινοσκουφίτσα.
Το προβολικό παιχνίδι είναι πολύ σημαντικό για κάθε ηλικία. Οι φροντιστές πρέπει να αφήνουν το παιδί να το εξελίξει όπως εκείνο νομίζει, συμμετέχοντας φυσικά άμα τους ζητηθεί. Με αυτόν τον τρόπο θα εκπλαγεί ο κάθε γονιός βλέποντας πόσο γρήγορα αναπτύσσεται η φαντασία και το λεξιλόγιο του παιδιού!
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
Geldard, D. & Geldard, K. (2011). Η Συμβουλευτική Ψυχολογία στα Παιδιά: Θεωρία-Εφαρμογές. Αθήνα: Εκδόσεις Πεδίο.
https://paidagogiko.gr/blog/symvoliko-paixnidi
http://www.imagine.edu.gr/index.php/j-blog/154-symboliko-paixnidi
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΜΕΣΩ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΙΣΤΟΡΙΩΝ
Ψυχολόγος