ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΣΤΑΔΙΑ ΟΜΙΛΙΑΣ & ΓΛΩΣΣΑΣ ΜΕΧΡΙ ΤΗΝ ΗΛΙΚΙΑ ΤΩΝ 3 ΕΤΩΝ
Στο παρόν άρθρο πρόκειται να παρατεθεί περιληπτικά ένα γενικό άθροισμα της αναπτυξιακής ακολουθίας της ομιλίας και της γλώσσας σε τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά μέχρι την ηλικία των 3 ετών. Ωστόσο, επειδή τα παιδιά αναπτύσσονται με διαφορετικούς ρυθμούς, αποφύγετε να εφαρμόζετε αυστηρά αυτά τα ηλικιακά ορόσημα. Τα όρια αυτά παρέχονται μόνο σαν οδηγός για να καθοριστούν οι αναπτυξιακές ικανότητες ανά ηλικία.
0-6 ΜΗΝΩΝ
Δεξιότητες ομιλίας και γλώσσας
• Συχνά «γρυλίζει» και δημιουργεί ευχάριστους ήχους
• Χρησιμοποιεί διαφορετικό κλάμα για να εκφράσει διαφορετικές ανάγκες
• Χαμογελάει όταν του μιλάνε
• Αναγνωρίζει φωνές
• Εντοπίζει τους ήχους γυρίζοντας το κεφάλι
• Ακούει κάθε μορφή ομιλίας
• Χρησιμοποιεί τα φωνήματα «μπ», «π», «μ» στο βάβισμα
• Χρησιμοποιεί ήχους ή χειρονομίες για να υποδείξει το τι θέλει
• Ανταποκρίνεται στα «όχι» και αλλάζει τον τόνο της φωνής
7-12 ΜΗΝΩΝ
Δεξιότητες ομιλίας και γλώσσας
• Καταλαβαίνει το «όχι» και το «καίει»
• Ανταποκρίνεται σε απλά αιτήματα
• Καταλαβαίνει και ανταποκρίνεται στο δικό του όνομα
• Αντιλαμβάνεται λέξεις για απλά αντικείμενα (πχ. φλιτζάνι, παπούτσι, χυμός)
• Βαβίζει χρησιμοποιώντας παρατεταμένα και σύντομα σύνολα ήχων
• Χρησιμοποιεί ένα ευρύ φάσμα ήχων στο βάβισμα
• Μιμείται τους ήχους της ομιλίας των ενηλίκων και την μελωδικότητά της
• Χρησιμοποιεί και ήχους της ομιλίας από το να κλαίει μόνο, για να τραβήξει την προσοχή
• Ακούει όταν του μιλάνε
• Προσεγγίζει κάποιους ήχους
• Διαφοροποιεί το βάβισμά του
• Χρησιμοποιεί την ομιλία με επικοινωνιακό σκοπό για πρώτη φορά
• Χρησιμοποιεί κατά αποκλειστικότητα τα ουσιαστικά
•Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο από μία με τρεις λέξεις
• Χρησιμοποιεί συγκεκριμένες χειρονομίες ή φώνηση για να εκφράσει τα θέλω του
13-18 ΜΗΝΩΝ
Δεξιότητες ομιλίας και γλώσσας
• Μιμείται μεμονωμένες λέξεις
• Χρησιμοποιεί την μελωδικότητα όπως οι ενήλικες
• Χρησιμοποιεί ηχολαλικές επινοήσεις (εφευρέσεις λέξεων που δεν υπάρχουν)
• Απαλείφει κάποια αρχικά και σχεδόν όλα τα τελικά σύμφωνα
• Χρησιμοποιεί ως επί το πλείστον μη καταληπτή (κατανοητή) ομιλία
• Εκτελεί απλές εντολές
• Επιδεικνύει ένα έως τρία μέρη του σώματος
• Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 3-20 λέξεων (περισσότερα ουσιαστικά)
• Συνδυάζει χειρονομίες και ήχους
• Δημιουργεί παρακλήσεις για πράγματα που επιθυμεί
19-24 ΜΗΝΩΝ
Δεξιότητες ομιλίας και γλώσσας
• Χρησιμοποιεί λέξεις πιο συχνά από ψευδολέξεις
• Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 50-100 λέξεων ή παραπάνω
• Έχει αντιληπτικό λεξιλόγιο 300 ή παραπάνω λέξεων
• Ξεκινά να συνδυάζει ουσιαστικά με ρήματα και ουσιαστικά με επίθετα
• Ξεκινά να χρησιμοποιεί αντωνυμίες
• Έχει μη σταθερό έλεγχο της φωνής του
• Χρησιμοποιεί την κατάλληλη προσωδία στις ερωτήσεις
• Η ομιλία του είναι καταληπτή (κατανοητή) περίπου κατά 25-50% σε ξένους
• Ρωτάει και απαντάει σε ερωτήσεις του τύπου «τι είναι αυτό;»\
• Ευχαριστιέται να ακούει ιστορίες
• Γνωρίζει 5 μέρη του σώματος
• Γνωρίζει επακριβώς τα ονόματα κάποιων γνώριμων αντικειμένων
• Καταλαβαίνει βασικές κατηγορίες (πχ. παιχνίδια, φαγητό)
• Δείχνει τις εικόνες ενός βιβλίου όταν ονομάζονται
2-3 ΕΤΩΝ
Δεξιότητες ομιλίας και γλώσσας
• Έχει καταληπτή (κατανοητή) ομιλία κατά 50-75%
• Κατανοεί την έννοια του «ένα» και του «όλα»
• Επικοινωνεί τις σωματικές ανάγκες του (πριν, κατά τη διάρκεια και μετά)
• Ζητάει αντικείμενα με το όνομα τους
• Αναγνωρίζει αρκετά μέλη του σώματος
• Ακολουθεί διπλές εντολές
• Κάνει ερωτήσεις μίας ή δύο λέξεων
• Δημιουργεί φράσεις δύο έως τέσσερις λέξεις
• Χρησιμοποιεί λέξεις γενικού περιεχομένου
• Συνεχίζει την χρήση ηχολαλίας όταν συναντά δυσκολίες στην ομιλία
•Έχει αντιληπτικό λεξικό 500-900 λέξεων
•Έχει εκφραστικό λεξιλόγιο 50-250 ή περισσότερων λέξεων (εξαιρετική αύξηση κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου)
• Παρουσιάζει πολλαπλά γραμματικά λάθη
• Καταλαβαίνει τα περισσότερα από τα πράγματα που του/της λένε
• Κάνει συχνές επαναλήψεις- ειδικά με τα αρχικά «εγώ» και τις πρώτες συλλαβές
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Shipley.G.K&McAfee. G.J. (2013). Διαγνωστικές προσεγγίσεις στη Λογοπαθολογία. Εκδόσεις GOTSIS.
Γαυγιωτάκη Ελένη,
Λογοθεραπεύτρια