ΜΙΚΡΟΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ: ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΓΝΩΡΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΜΗ ΛΕΚΤΙΚΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ
Η παρούσα μικροδιδασκαλία παρουσιάστηκε στις εξετάσεις του ΕΟΠΠΕΠ τη Β περίοδο του 2017, κρίθηκε επιτυχής με πολύ θετικά σχόλια και χωρίς καμία διόρθωση.
1 Εισαγωγή- Σύνδεση με τα προηγούμενα 2′( Εμπλουτισμένη εισήγηση)
Ο εκπαιδευτής καλωσορίζει τους εκπαιδευόμενους και κάνει σύνδεση με την προηγούμενη ενότητα.
“Στην προηγούμενη συνάντησή μας αφιερώσαμε χρόνο σε κάτι πολύ σημαντικό, να γνωριστούμε μεταξύ μας. Καθένας από εσάς μας παρουσίασε τον διπλανό του, τι σπουδές έχει κάνει, αν έχει έρθει σε επαφή με τον κλάδο της δημοσιογραφίας , τις προσδοκίες του από το πρόγραμμα ενώ θέσατε τους προβληματισμούς σας σε σχέση με τη δημοσιογραφία.”
Στη σημερινή συνάντηση θα προσεγγίσουμε τα βασικά γνωρίσματα της μη λεκτικής επικοινωνίας.
Ο εκπαιδευτής ενημερώνει τους εκπαιδευόμενους για τους εκπαιδευτικούς στόχους της συγκεκριμένης εκπαιδευτικής συνάντησης.
2 Τι είναι η επικοινωνία και ποιές οι βασικές μορφές της 4′( Καταιγισμός ιδεών)
Στη συνέχεια ο εκπαιδευτής δείχνει την επόμενη διαφάνεια λέγοντας:
“Τι είναι λοιπόν επικοινωνία; Η λέξη είναι σύνθετη, προέρχεται από την πρόθεση επί και το ρήμα κοινωνώ που σημαίνει συμμετέχω.
Θέλω συνάδελφοι για τα επόμενα 3 ‘ να πείτε τι σας έρχεται στο νου όταν ακούτε τον όρο : επικοινωνία”
Ο εκπαιδευτής γράφει στον πίνακα τις λέξεις που προτείνουν οι εκπαιδευόμενοι, χωρίς να σχολιάζει ή να κρίνει παρά μόνο ενθαρρύνοντας.
Κατά την εφαρμογή η λίστα που προέκυψε ήταν η εξής:
ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ
ΠΟΜΠΟΣ-ΔΕΚΤΗΣ
ΕΚΦΡΑΣΗ ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑΤΩΝ
ΟΜΙΛΙΑ
ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΧΕΡΙΩΝ
ΤΟΝΟΣ ΤΗΣ ΦΩΝΗΣ
ΝΤΥΣΙΜΟ
Ο εκπαιδευτής ρωτά τους εκπαιδευόμενους:
“Ποιες κατηγορίες επικοινωνίας εντοπίζετε;
Ποια από όσα είπατε θα μπορούσατε να τα εντάξετε σε μία κατηγορία;
Για π.χ. το γραπτό μήνυμα σε ποια ευρύτερη κατηγορία εντάσσεται; Ποια άλλα στοιχεία ανήκουν σε αυτή την κατηγορία;
Για π.χ. τα λόγια σε ποια ευρύτερη κατηγορία εντάσσονται; Ποια άλλα στοιχεία ανήκουν σε αυτή την κατηγορία;
Για π.χ. οι κινήσεις του σώματος σε ποια ευρύτερη κατηγορία εντάσσονται; Ποια άλλα στοιχεία ανήκουν σε αυτή την κατηγορία;”
Κατά την εφαρμογή οι κατηγορίες που προέκυψαν είναι:
1) Γραπτή επικοινωνία (E-MAIL, ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ, Πομπός –Δέκτης)
2) Προφορική επικοινωνία (ΟΜΙΛΙΑ, ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ, Πομπός –Δέκτης, ΤΟΝΟΣ ΤΗΣ ΦΩΝΗΣ)
3)Στάση σώματος (ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΩΝ ΧΕΡΙΩΝ, ΤΟΝΟΣ ΤΗΣ ΦΩΝΗΣ, ΝΤΥΣΙΜΟ, Πομπός –Δέκτης)
Ο εκπαιδευτής επιβραβεύει τους εκπαιδευόμενους λέγοντας ότι επιβεβαιώνουν πλήρως τη βιβλιογραφία.
3 Τα κανάλι της μη λεκτικής επικοινωνίας 7′ (Ερωτήσεις- Απαντήσεις)
Ο εκπαιδευτής ενημερώνει λέγοντας: “Εμείς σήμερα θα ασχοληθούμε με τη μη λεκτική επικοινωνία.”
Ο εκπαιδευτής περιγράφει τη διαδικασία της επικοινωνίας και εστιάζει την προσοχή των εκπαιδευομένων στη λέξη ΚΑΝΑΛΙ.
Στη συνέχεια ενημερώνει ότι το πρώτο κανάλι επικοινωνίας είναι η ΕΜΦΑΝΙΣΗ.
“Ποια στοιχεία της εμφάνισης εντοπίζετε στις παρακάτω εικόνες;”
Από την εφαρμογή της τεχνικής προέκυψαν οι απαντήσεις:
1. Εμφάνιση:
Εικόνα με κοπέλα που βάφεται: Δείχνει ότι περιποιείται τον εαυτό της
Εικόνα με ακριβό ντύσιμο: Δείχνει το ακριβό γούστο, την οικονομική επιφάνεια
Εικόνα με άνδρα που γυμνάζεται: Δείχνει ότι του αρέσει ο αθλητισμός, προσέχει την υγεία του
Εικόνα άνδρα με κοστούμι: Δείχνει την επαγγελματική του θέση ή την οικονομική του κατάσταση.
Στη συνέχεια ο εκπαιδευτής ενημερώνει ότι το 2ο κανάλι της μη λεκτικής επικοινωνίας είναι οι ΕΚΦΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΟΣΩΠΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΒΛΕΜΜΑ.
“Ποια συναισθήματα εντοπίζετε από τις εκφράσεις του προσώπου και το βλέμμα;”
Από την εφαρμογή της τεχνικής προέκυψαν οι απαντήσεις:
2.Έκφραση προσώπου:
Εικόνα με ηλικιωμένους: χαρά, ευτυχία
Εικόνα με διάφορες εκφράσεις: ικανοποίηση, χαρά ,λύπη
Στη συνέχεια ο εκπαιδευτής ενημερώνει ότι το 3ο κανάλι της μη λεκτικής επικοινωνίας είναι η ΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΚΙΝΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ.
“Πώς μεταφράζετε τη στάση και τις κινήσεις του σώματος στις παρακάτω εικόνες;”
Από την εφαρμογή της τεχνικής προέκυψαν οι απαντήσεις:
3. Κινήσεις σώματος:
Εικόνα σε γραφείο: Ξεκούραση, κοιμάται, εξουθένωση, πλήξη, προβληματισμός, προσοχή
Ο εκπαιδευτής ενημερώνει ότι το 4ο κανάλι της μη λεκτικής επικοινωνίας είναι η ΦΩΝΗ.
Τι θεωρείτε ότι δηλώνει ο χαμηλός τόνος φωνής;
Από την εφαρμογή της τεχνικής προέκυψαν οι απαντήσεις:
4. Φωνή:
Χαμηλός τόνος: ψυχραιμία, σταθερότητα, ή χαμηλή αυτοπεποίθηση
Δυνατός τόνος: για να επιβληθούμε, να κινητοποιήσουμε
Ο εκπαιδευτής συνεχίζει λέγοντας :
“Ας δούμε σύμφωνα με τη βιβλιογραφία τι δηλώνει ο χαμηλός τόνος φωνής.
Οι παρατηρήσεις σας είναι εύστοχες γιατί ο χαμηλός τόνος φωνής δεν μεταφράζεται με τον ίδιο τρόπο σε όλες τις συνθήκες.
Σε ποιες περιπτώσεις θεωρείτε ότι βοηθάει ο αυξημένος τόνος φωνής σε μια ομάδα για π.χ. εργασίας στον επαγγελματικό χώρο;”
Οι έρευνες δείχνουν ότι:
4 Αναγνώριση και χρησιμοποίηση καναλιών επιβεβαιωτικής συμπεριφοράς μη λεκτικής επικοινωνίας 6′ (εργασία σε ομάδες)
Ο εκπαιδευτής χωρίζει του εκπαιδευόμενους σε ομάδες. Εάν είναι 8 άτομα χωρίζει σε 2 ομάδες των τεσσάρων δίνοντας 2 φύλλα εργασίας σε κάθε ομάδα.
Εάν τα άτομα είναι 12 χωρίζει σε 4 ομάδες.
Φύλλο εργασίας 1(βλέμμα) Άνοιγμα/Λήψη
Φύλλο εργασίας 2 (έκφραση του προσώπου) Άνοιγμα/Λήψη
Φύλλο εργασίας 3 ( στάση σώματος) Άνοιγμα/Λήψη
Φύλλο εργασίας 4(τόνος φωνής ) Άνοιγμα/Λήψη
Ο εκπαιδευτής δίνει τα φύλλα εργασίας λέγοντας:
“Από όσα συζητήσαμε σήμερα και λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία που έχετε , θα ήθελα να χωριστείτε σε ομάδες και να εντοπίσετε τα χαρακτηριστικά για κάθε κανάλι επικοινωνίας που όμως δηλώνει επιβεβαιωτική συμπεριφορά.”
Ορίστε ένα συντονιστή που θα γνωστοποιήσει τα αποτελέσματα στην ολομέλεια. Έχετε στη διάθεσή σας 3’.
Κατά τη διάρκεια της εργασίας σε ομάδες ο εκπαιδευτής πλησιάζει τις ομάδες ρωτώντας εάν έχουν ορίσει συντονιστή, εάν έχουν κάποια απορία ή εάν χρειάζονται βοήθεια. Υπενθυμίζει ότι απομένει 1′.
Στη συνέχεια καλεί κάθε ομάδα να ανακοινώσει στην ολομέλεια τα αποτελέσματα της εργασίας τους. Από την εφαρμογή οι απαντήσεις των εκπαιδευομένων επιβεβαιώνονται από τη βιβλιογραφία. Ο εκπαιδευτής επιβραβεύει τους συμμετέχοντες και εμπλουτίζει τα χαρακτηριστικά της μη λεκτικής επικοινωνίας.
5 Η αξία της μη λεκτικής επικοινωνίας- Ανακεφαλαίωση 1′ (Ερωτήσεις-Απαντήσεις)
Ο εκπαιδευτής ανακεφαλαιώνει λέγοντας:
“Κλείνοντας θα ήθελα να με βοηθήσετε να κάνουμε μία ανακεφαλαίωση των όσων είδαμε σήμερα.
Τι εξετάσαμε στην αρχή;
Τι εξετάσαμε στη συνέχεια;
Τι κληθήκατε να εντοπίσετε;”
Στην επόμενη συνάντησή μας θα ασχοληθούμε με την αξία της μη λεκτικής επικοινωνίας στις επαγγελματικές σχέσεις.
δειτε επισησ: ΜΙΚΡΟΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ: Η ΙΘΑΚΗ ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΚΑΒΑΦΗ
Γεωργοβρεττάκου Σταματίνα
Ειδική Παιδαγωγός ΠΕ02.50
M.Ed. Παιδαγωγικής Ψυχολογίας
M.Ed. Εκπαίδευσης Ενηλίκων
&
Ρεντίφης Γεράσιμος,
Διδάσκων ΕΑΠ-Ελληνική Φιλοσοφία