«ΒΡΕΣ ΤΗ ΛΕΞΗ»

Παιχνίδια για την ανάπτυξη της φωνολογικής επίγνωσης και της εργαζόμενης μνήμης σε παιδιά δημοτικού

 

 

Απευθύνεται σε:

Ειδικούς παιδαγωγούς, δασκάλους, γονείς

Αφορούν:

Παιδιά σχολικής ηλικίας ή μεγαλύτερα, με ή χωρίς μαθησιακές δυσκολίες

Υλικά:

Σετ τρισδιάστατων πλαστικών/ χάρτινων γραμμάτων

 

Η φωνολογική επίγνωση ή αλλιώς φωνολογική ενημερότητα είναι η ικανότητα του μαθητή να αναλύει τις προφορικές λέξεις στα φωνημικά δομικά τους στοιχεία και να μπορεί να τα αναλύει και να τα συνθέτει (Πόρποδας, 1989, 2002) π.χ. ν + ε = νε, νε + ρο = νερό. Η εργαζόμενη μνήμη είναι μια βασική γνωστική δεξιότητα. (Chrysochoou, et al., 2013).

Ένα παράδειγμα του ρόλου της εργαζόμενης μνήμης στο σχολείο και συγκεκριμένα στην ανάγνωση είναι το εξής: χρησιμοποιούμε τη λεκτική εργαζόμενη μνήμη μας για να κατανοήσουμε αυτό που έχουμε διαβάσει, χρειάζεται να θυμόμαστε σε ποια θέση βρισκόμαστε μέσα στην πρόταση, την ακριβή έννοια των λέξεων που μόλις διαβάσαμε και το γενικό νόημα των προηγούμενων αποσπασμάτων.

Με αυτό τον τρόπο η εργαζόμενη μνήμη εμπλέκεται στο μάθημα της γλώσσας και συγκεκριμένα στον τομέα της ανάγνωσης. Παρακάτω παρουσιάζονται κάποιες βιωματικές δραστηριότητες-παιχνίδια που βοηθούν το παιδί να αναπτύξει την φωνολογική επίγνωση αλλά και την εργαζόμενη (βραχύχρονη) μνήμη του και συνδυάζουν τη μάθηση και το παιχνίδι.

 

 

ΤΡΙΣΔΙΑΣΤΑΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ:

Δίνουμε στο παιδί ένα-ένα τρισδιάστατα γράμματα από πλαστικό η χαρτόνι μία λέξης που έχουμε σκεφτεί. Το παιδί ψηλαφίζοντας ένα-ένα τα γράμματα και έχοντας κλειστά τα μάτια του προσπαθεί να καταλάβει ποια λέξη σχηματίζουν τα γράμματα που του έχουμε δώσει. Μπορούμε να πούμε στο παιδί: «Θα σου δίνω ένα-ένα τα γράμματα μίας λέξης.» «Προσπάθησε να τα αναγνωρίσεις με τα χέρια σου και μετά να βρεις τη λέξη που σχηματίζουν.»

ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ ΠΛΑΤΗ:

Το παιδί κάθεται σε μία καρέκλα και ο γονιός ή ο εκπαιδευτικός σχηματίζει με το δάκτυλο του στην πλάτη του παιδιού ένα-ένα τα γράμματα μίας λέξης. Το παιδί καλείται να αναγνωρίσει τα γράμματα καθώς επίσης να καταλάβει ποια λέξη σχηματίζουν.

Οι συγκεκριμένες δραστηριότητες εκτός από τη φωνολογική ικανότητα και την εργαζόμενη μνήμη εξασκούν και τη συνθετική ικανότητα του παιδιού αφού καλείται, εκτός από το να αναγνωρίσει τα γράμματα, να τα συνδυάσει νοητά και να φτιάξει λέξεις με αυτά.

Συμβουλή: Για παιδιά προσχολικής ή πρώτης σχολικής ηλικίας μπορούμε να διαφοροποιήσουμε τις δραστηριότητες ζητώντας απλά την αναγνώριση του γράμματος που τους δίνουμε/ σχηματίζουμε κάθε φορά.

 

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: ΨΑΧΝΩ ΓΙΑ ΝΑ ΒΡΩ… ΕΝΑ ΓΡΑΜΜΑ ΠΟΝΗΡΟ!!!  

 

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:

Chrysochoou, E., Masoura, E., & Alloway, T. P. (2013). Intelligence and working memory: Contributions to reading fluency, writing and reading comprehension in middle school-age children. Scientific Annals-School of Psychology, 10, 226-251.

Πόρποδας, Κ. Δ. (2002). Η ανάγνωση.

Κωνσταντίνος Παπασακελλαρίου

M.Ed Ειδικής Αγωγής