ΤΟ ΕΛΑΦΙ & ΤΟ ΑΜΠΕΛΙ – Δραματοποίηση παραμυθιού
Στην Ειδική αγωγή, τα παραμύθια αξιοποιούνται για την επίτευξη ψυχοπαιδαγωγικών στόχων σε άτομα με διανοητική αναπηρία για τη βελτίωση των επικοινωνιακών δεξιοτήτων τους, σε παιδιά με Asperger, για την ενίσχυση της φαντασίας, κ.α. μέσω ατομικών αλλά και ομαδικών παρεμβάσεων (Κουρκούτας, 2010).Οι ήρωες των παραμυθιών παρουσιάζονται με απλό τρόπο που επιτρέπει να καλλιεργηθεί η λογική σκέψη και η ταύτιση (Bettelheim, 1995).
Για αυτό διασκευάσαμε τον μύθο του Αισώπου « Το ελάφι και το αμπέλι» ώστε να ενταχθεί και αυτό στις δραστηριότητες για τη θεματική του Φθινοπώρου. Στα άτομα με νοητική αναπηρία εποικοδομητική είναι η εμπλουτισμένη αφήγηση με εικονογράφηση, δραματοποίηση, παιχνίδι ρόλων κ.α. καθώς και η τμηματική ανάγνωση λόγω των ελλειμμάτων στη βραχύχρονη μνήμη (Martinovich, 2006). Μέσω αυτής της διαδικασίας όλοι ενθαρρύνονται να συμμετάσχουν ενεργά και να αποκομίσουν περισσότερα οφέλη.
ΣΤΟΧΟΙ:
• Μνήμη
• Λεπτή κινητικότητα και οπτικοκινητικός συντονισμός
• Κατανόηση κειμένου
•Ανάπτυξη φαντασίας και δημιουργικότητας
•Καλλιέργεια συνεργασίας και επικοινωνίας μέσα στην ομάδα
• Λεκτική επικοινωνία
• Χρωματισμός φωνής με βάση τα σημεία στίξης
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ:
1) Ενημερώνουμε τους εκπαιδευόμενους ότι θα διαβάσουμε ένα παραμύθι για το «Ελάφι και το Αμπέλι».
2) Συζητήσαμε όλοι μαζί το περιεχόμενό του, εστιάζοντας σε ερωτήσεις κατανόησης (ποιος, που, πότε, γιατί).
3) Έπειτα σχεδιάζουμε τα βασικά πρόσωπα του παραμυθιού σε χαρτόνι με ό,τι υλικά επιθυμούμε και ετοιμάζουμε τα σκηνικά.
4) Τέλος, οι εκπαιδευόμενοι ζωντανεύουν το παραμύθι με τη βοήθεια του κουκλοθέατρου και των οργάνων.
ΤΟ ΕΛΑΦΙ ΚΑΙ ΤΟ ΑΜΠΕΛΙ
ΣΚΗΝΗ πρωτη
Ένας γεωργός είχε στο χωράφι του τα καλύτερα αμπέλια του χωριού. Ένα κλήμα όμως ενώ ήταν φουντωτό δεν έβγαζε καρπό καλό και το ονόμασε «ξεχωριστό». Όλοι στο χωριό τον κορόιδευαν και του έλεγαν:
-Τι δέντρο είναι αυτό που δεν βγάζει καρπό! Κόψ’ το να πάει στο καλό! Φύτεψε άλλο στη θέση του πιο καρπερό!
Εκείνος όμως επέμενε κι έλεγε:
– Δεν πειράζει, κάπου θα φανεί χρήσιμο και αυτό»
Ήρθε λοιπόν ο καιρός που θα ξεκινούσε ο τρύγος. Όλα τα κλήματα ήταν γεμάτα και περίμεναν με χαρά τον Σεπτέμβρη για να δώσουν σταφύλια ζουμερά. Εκτός από το κλήμα το ξεχωριστό που κάθε Σεπτέμβρη στενοχωριόταν γιατί το μόνο άκαρπο φαινόταν.
ΣΚΗΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ
Ένα πρωινό του Σεπτέμβρη ένα ελάφι βοσκούσε στα χωράφια, όταν ξαφνικά βρέθηκαν μπροστά του, κυνηγοί. Το ελάφι, μ’ ένα πήδημα, πέρασε ένα στενό ποταμάκι, που έκοβε στα δυο το χωράφι και βρέθηκε στην απέναντι όχθη.
Οι κυνηγοί όμως λίγο πιο κάτω, όπου το ποταμάκι στένευε πολύ, πήδησαν και αυτοί στην απέναντι όχθη και εξακολούθησαν να κυνηγούν το ελάφι.
Εκείνο, για να τους ξεφύγει άρχισε να τρέχει μέσα στα χωράφια ώσπου βρέθηκε μπροστά στο αμπέλι του γεωργού και έψαχνε να βρει κάπου να κρυφτεί. Όλα τα κλήματα ήταν γεμάτα με σταφύλια και ούτε να κρυφτεί μπορούσε αλλά ούτε να περάσει. Οι κυνηγοί πλησίαζαν και δεν ήξερε πού να πάει. Ώσπου, ξαφνικά είδε στην άκρη του χωραφιού ένα ωραίο κλήμα φουντωτό, καταπράσινο με ωραία φύλλα. Το ελάφι σκέφτηκε: «Πού να πάω να σωθώ, πού να πάω να κρυφτώ;». Ξαφνικά άκουσε μια φωνή: «Σσσς μη μιλάς, μην κουνιέσαι, πίσω από τα φύλλα μου αν είσαι, ασφαλές θα ‘σαι.». Εκεί μέσα κρύφτηκε το ελάφι, για να μην το βρουν οι κυνηγοί. Ακούμπησε το κορμί του πλάι στον χοντρό κορμό του και κρύφτηκε κάτω από τα καταπράσινα κληματόφυλλα.
Το ελάφι είπε χαμηλόφωνα:
– Ευτυχώς που το δέντρο αυτό το ξεχωριστό δεν είχε σταφύλια ένα σωρό και έτσι μπόρεσα να κρυφτώ.
ΣΚΗΝΗ ΤΡΙΤΗ
Οι κυνηγοί ψάχνανε το ελάφι από ‘δω, ψάχνανε το ελάφι από εκεί λες και είχε χαθεί από τη γη. Πέρασε ώρα αρκετή και το ελάφι άκουσε να λένε οι κυνηγοί:
– Στο αμπέλι αυτό αποκλείεται να έχει μπει γιατί στα σταφύλια θα είχε πιαστεί.
Προχωρούμε παρακάτω στο απέναντι βουνό θα το βρούμε στο λεπτό.
Το κλήμα το ξεχωριστό καθησύχασε το ελάφι:
– Έλα μην ανησυχείς, δεν σε κυνηγάει κανείς. Γύρνα στο δάσος καμαρωτό και πάντα να προσέχεις τον κυνηγό.
Το ελάφι απάντησε με χαρά:
– Σ’ ευχαριστώ κλήμα ξεχωριστό, αν δεν ήσουν εσύ δεν θα είχα σωθεί.
ΣΚΗΝΗ ΤΕΤΑΡΤΗ
Ο γεωργός που είχε δει όλα αυτά δάκρυα έτρεξαν από τα μάτια γοργά και είπε με σιγανή φωνή:
– Το ήξερα ότι το κλήμα μου το ξεχωριστό τι κι αν καρπούς δεν έχει, είναι χρήσιμο και αυτό.
Καλό είναι να θυμόμαστε λοιπόν πως όλοι αξίζουμε γιατί ξεχωρίζουμε!
ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΕΔΩ:
Η δραστηριότητα εφαρμόστηκε στο κέντρο Διημέρευσης και Ημερήσιας φροντίδας
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Bettelheim, M. (1995). Η Γοητεία των Παραμυθιών. Μια Ψυχαναλυτική Προσέγγιση (μτφ. Ε. Αστερίου). Αθήνα: Γλάρος.
Κουρκουτάς, Η. (2010). Ψυχαναλυτική προσέγγιση των παραμυθιών και η χρήση παιδικών ιστοριών στην Ψυχοθεραπεία και την Ειδική Αγωγή. Στο M. Πουρκός (επιμ). Τέχνη Παιχνίδι Αφήγηση. Ψυχολογικές και Ψυχοπαιδαγωγικές Διαστάσεις (σελ. 481-521). Αθήνα: Τόπος.
Martinovich, J. (2006). Creative Expressive Activities and Asperger’s. Syndrome Social and Emotional Skills and Positive Life Goals for Adolescents and Young Adults. London: Jessica Kingsley.
Ειδική Παιδαγωγός ΠΕ02.50
M.Ed. Ειδικής Αγωγής
Ειδική Παιδαγωγός ΠΕ02.50 & ΠΕ01.50
M.Ed. Παιδαγωγικής ψυχολογίας
M.Ed. Εκπαίδευσης Ενηλίκων