«ΤΟ ΚΥΝΗΓΙ ΤΩΝ ΦΩΝΗΜΑΤΩΝ»
ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΑΚΟΥΣΤΙΚΗΣ ΔΙΑΚΡΙΣΗΣ
Απευθύνεται σε:
Γονείς, λογοθεραπευτές, ειδικούς παιδαγωγούς, δασκάλους.
Αφορούν:
Παιδιά προσχολικής και σχολικής ηλικίας.
Υλικά:
Αντικείμενα αποτυπωμένα σε εικόνες ή εικόνες με λέξεις. Για παιδιά, που έχουν κατακτήσει τη δεξιότητα ανάγνωσης, οι οποίες περιλαμβάνουν φωνήματα σε αρχική* και μεσαία θέση*, χαρτόνι, μαρκαδόροι, νερομπογιές κλπ, αυτοκόλλητα, κόλλα.
*αρχική θέση : Έστω ότι ένα παιδί δυσκολεύεται στην ακουστική διάκριση των ήχων «φ» και «β., Πρέπει οι εικόνες που θα χρησιμοποιηθούν να αντιστοιχούν στους παραπάνω ήχους. Για παράδειγμα μια εικόνα με ένα φ-ίδι αποτυπωμένο ή γραμμένο και μία εικόνα με ένα β-όδι αντίστοιχα.
*μεσαία θέση : Το ίδιο ισχύει και για τις λέξεις με τον ήχο να περιλαμβάνεται σε μεσαία θέση. Για παράδειγμα καφ-ές , καράβ-ι.
Σώμα-χώμα: Δύο λέξεις παρόμοιες ακουστικά, που διαφέρουν ωστόσο σημασιολογικά. Η ικανότητα διαφοροποίησης των ακουστικά παρόμοιων ήχων ονομάζεται ακουστική διάκριση. Παιδιά με αρθρωτικές ή φωνολογικές διαταραχές υστερούν σε δεξιότητες ακουστικής διάκρισης. Παρόλ΄αυτά δε συμβαίνει το αντίστροφο. Δυσκολίες στην ακουστική διάκριση να συναντώνται μόνο σε παιδιά με αρθρωτικές ή φωνολογικές διαταραχές.
Όταν ένα παιδί, για παράδειγμα, αντικαθιστά το φώνημα «β» με το φώνημα «φ», η θεραπευτική παρέμβαση του φωνήματος «β» ξεκινά με την ακουστική διάκριση των ήχων «φ» και «β».
Παρακάτω πρόκειται να παρουσιαστούν δύο βιωματικές δραστηριότητες που ενισχύουν την ακουστική διάκριση του παιδιού και το οδηγούν στην κατάκτηση του φωνήματος που δυσκολεύεται να εκφέρει.
1η δραστηριότητα
Παίρνουμε ένα χαρτόνι, το οποίο χωρίζουμε σε δύο πλευρές, οι οποίες θα απεικονίζουν το φώνημα «β» και το φώνημα «φ» αντίστοιχα. Το φώνημα «β» θα μπορούσε να εκφράζεται σε μια εικόνα με ένα καράβι, καθώς ο ήχος που κάνει ένα καράβι όταν σαλπάρει ακούγεται ως «βββββ..». Το φώνημα «φ» από την άλλη πλευρά θα μπορούσε να απεικονίζεται σε μια εικόνα με ένα παιδί, ενώ φυσάει μια τούρτα γενεθλίων. Φανταστείτε τον ήχο, όταν σβήνει τα κεράκια: «φφφφ..».
Κρύβουμε τις εικόνες, που προαναφέρθηκαν στα υλικά, οι οποίες περιλαμβάνουν αρχικά τα φωνήματα σε αρχική θέση στο χώρο που πραγματοποιείται η δραστηριότητα. Το παιδί καλείται να βρει τις εικόνες και να τις αντιστοιχήσει σε μια από τις δύο πλευρές του χαρτονιού, ανάλογα με το φώνημα, που απεικονίζουν. Μόλις το παιδί ολοκληρώσει με επιτυχία το παραπάνω, ακολουθεί η ίδια διαδικασία με τα φωνήματα να απεικονίζονται σε εικόνες ή λέξεις σε μεσαία θέση.
2η εναλλακτική δραστηριότητα
Επαναλαμβάνουμε ακριβώς τη διαδικασία με το χαρτόνι. Αντί, όμως, να κρύψουμε τις εικόνες, τις δείχνουμε οι ίδιοι στο παιδί ή εκφέρουμε τις λέξεις με τα φωνήματα σε αρχική και έπειτα σε μεσαία θέση. Δίνουμε στο παιδί αυτοκόλλητα, τα οποία κολλάει κάθε φορά στην πλευρά του χαρτονιού, που πιστεύει ότι αναφέρεται η εικόνα ή η λέξη. Το παιδί πρέπει να είναι σε θέση να βρει το φώνημα, που απεικονίζεται ή εκφέρεται αντίστοιχα.
• Οι εικόνες ή οι λέξεις που αναφέρθηκαν στις παραπάνω δραστηριότητες θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν και για τη βελτίωση της αφηγηματικής ικανότητας. Επεξηγηματικά το παιδί θα μπορούσε να επιλέξει τυχαία κάποιες εικόνες ή λέξεις και να φτιάξει την δική του ιστορία βάζοντας πολύ φαντασία. Για να γίνει πιο ενδιαφέρον μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα «μαγικό κουτί». Το κουτί θα περιλαμβάνει τις εικόνες ή τις λέξεις και το παιδί θα κληθεί να επιλέξει τυχαία 3-4-5 ή 6 εικόνες ή λέξεις αντίστοιχα.
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: ΑΠΟΚΛΙΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΑ ΟΡΟΣΗΜΑ
Λογοθεραπεύτρια