ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ: ΠΟΣΟ ΚΑΛΗ «ΦΙΛΗ» ΕΙΝΑΙ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ;
Συχνά οι γονείς ρωτούν τους επαγγελματίες ψυχικής υγείας να μάθουν για την σχέση που επιτρέπεται να έχει ένα παιδί με την τηλεόραση. Ανησυχούν για τις επιπτώσεις της τηλεόρασης στην ψυχική υγεία των παιδιών και αναρωτιούνται ποια διάρκεια θεωρείται ικανοποιητική ώστε να μην προκαλούνται προβλήματα στην ανάπτυξη των παιδιών.
Ξεκινώντας με τα προβλήματα που είναι επιβεβαιωμένα με την υπερβολική έκθεση στην τηλεόραση – και κατ’ επέκταση κάθε δραστηριότητα με οθόνη όπως τα κινητά και τα tablet – τα παιδιά προβλέπεται να έχουν προβλήματα στην διάρκεια και την ποιότητα του ύπνου. Επίσης, αρκετά έχουν την τάση να γίνονται υπέρβαρα επειδή συνδυάζουν την καθιστική δραστηριότητα με ανθυγιεινές επιλογές στα σνακ και τις μερίδες φαγητού τους.
Επιπλέον, αρκετές έρευνες υποστηρίζουν τη σύνδεση της υπερβολικής έκθεσης στην τηλεόραση με δυσκολίες στην συγκέντρωση των παιδιών. Προσωπική εκτίμηση είναι ότι τα τηλεοπτικά προγράμματα επηρεάζουν τα παιδιά περισσότερο με το λεξιλόγιο των πρωταγωνιστών παρά με τις σκηνές σωματικής βίας. Εξάλλου τα παιδιά γοητεύονταν από τα επιθετικά παιχνίδια πολύ νωρίτερα από την εμφάνιση της τηλεόρασης στην καθημερινότητά μας.
Η ΠΛΗΡΗΣ ΑΠΑΓΟΡΕΥΣΗ ΤΗΣ ΤΗΛΕΟΡΑΣΗΣ ΣΤΕΡΕΙ ΑΠΟ ΕΝΑ ΠΑΙΔΙ ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΤΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΨΥΧΑΓΩΓΙΑΣ
Χρειάζεται ένα πρόγραμμα που θα καταρτίσουν οι γονείς για όλες τις απογευματινές δραστηριότητες και ρουτίνες των παιδιών τους. Τα παιδιά που είναι μαθητές δημοτικού μπορούν να συμμορφωθούν πιο εύκολα τηρώντας ένα συμβόλαιο χρήσης της τηλεόρασης. Στο επισυναπτόμενο παράδειγμα συμβολαίου μπορείτε να προσθέσετε τις ώρες ή τους τίτλους των τηλεοπτικών προγραμμάτων που θα συμφωνήσετε να δουν τα παιδιά.
Εναλλακτικά, μπορείτε να το διαμορφώσετε σύμφωνα με τις ανάγκες σας, αλλά πάντα σε συνεννόηση με τα παιδιά. Οι γονείς μπορούν να ακολουθήσουν τον χαρακτηρισμό της καταλληλότητας των τηλεοπτικών προγραμμάτων που επισημαίνονται στις οθόνες προκειμένου να επιτρέψουν ή να αποτρέψουν τα παιδιά τους να τα παρακολουθήσουν.
Σχετικά με τις επιτρεπόμενες ώρες προτείνεται η αποφυγή της έκθεσης σε οθόνες για παιδιά μικρότερα των 3 ετών. Για μεγαλύτερες ηλικίες επιτρέπεται η σταδιακή έκθεση, που στις εφηβικές ηλικίες δεν θα ξεπερνάει τις 2 ώρες την ημέρα. Στους κανόνες ή το συμβόλαιο μπορείτε να αναγράψετε το τηλεοπτικό πρόγραμμα και τον αριθμό επεισοδίων που επιτρέπεται να παρακολουθήσουν. Αναλογιστείτε ότι τα επεισόδια στα περισσότερα παιδικά προγράμματα δεν ξεπερνούν τα 10-20 λεπτά, ενώ στις τηλεοπτικές σειρές που απευθύνονται σε μεγαλύτερες ηλικίες η διάρκεια είναι γύρω στα 40 λεπτά.
Το σημαντικότερο, όμως, είναι να δοθούν ευκαιρίες στα παιδιά να αξιοποιήσουν τον ελεύθερο χρόνο τους. Παιχνίδι, δομημένες αθλητικές ή/και καλλιτεχνικές δραστηριότητες, ακόμη και δουλειές του σπιτιού. Η τηλεόραση δεν είναι λύση ενάντια στην βαρεμάρα, ούτε κατάλληλη για να «παρκάρουμε» τα παιδιά επειδή είναι επιβαρυμένο το πρόγραμμα των γονέων με υποχρεώσεις.
ΣΥΜΒΟΥΛΕς ΠΡΟΣ ΤΙΣ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΕΣ
• Δείξτε το καλό παράδειγμα. Αφιερώστε λιγότερο χρόνο για να παρακολουθήσετε τα αγαπημένα σας προγράμματα ή φροντίστε να δείτε οικογενειακώς μια ταινία.
• Ασχοληθείτε με επιτραπέζια παιχνίδια για να παρασύρετε τα παιδιά σας.
• Βρείτε χρόνο να διαβάσετε από ένα βιβλίο έως μια εφημερίδα ή περιοδικό. Έτσι θα περάσετε την κουλτούρα της ανάγνωσης στην οικογένειά σας.
• Βγείτε μια βόλτα τις καθημερινές ή κανονίστε εκδρομές και επισκέψεις σε αξιοθέατα τα Σαββατοκύριακα.
Με αυτούς τους τρόπους θα αποτραβήξετε τα παιδιά από τις οθόνες χωρίς να χρειαστεί να έρθετε σε άμεση αντιπαράθεση μαζί τους.
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: ΣΤΗΝ ΤΕΛΙΚΗ ΕΥΘΕΙΑ ΠΡΙΝ ΤΙΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ. ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΓΟΝΕΙΣ
Θανάσης Ηλιόπουλος
Ψυχολόγος
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ:
Jaoui, S., & Parot, A. (2017). Οδός των φίλων. Κολλημένος στην οθόνη. Αθήνα: Μεταίχμιο.
Παπαχριστόπουλος, Ν. (2011). Σχολές Γονέων. Η οικογένεια στη σύγχρονη εποχή. Αθήνα: ΙΔΕΚΕ.